وای فای 6 چیست؟ همه‌ چیز در مورد Wi-Fi 6

با شنیدن کلمه‌ی WiFi قاعدتا همه‌ی ما به یاد ارتباط بی‌سیم میفتیم که با اختراع اون کار ما خیلی راحت‌تر شد. در گذشته به‌علت وجود ارتباطات سیمی مشکلات زیادی ازجمله هزینه‌ی بالا و استهلاک دائمی وجود داشت و موجب پایین اومدن راندمان کاری میشد. شرکت‌های زیادی با اختراع تکنولوژی وای‌ فای درعرصه‌ی ساخت این محصول شروع به‌کار کردن و با افزایش فضای رقابتی، روزبه‌روز این ارتباط بی‌سیم پله‌های پیشرفت رو طی کرد.

با گذشت زمان و پیشرفته‌تر شدن شرکت‌ها، استانداردهای تولید هم بالا رفت و رفته‌رفته همه از یک کیفیت و سرعت قابل‌قبول پشتیبانی کردن. این استانداردها، تا به امروز وارد فازهای جدیدی از تکنولوژی شدند که قصد داریم در مجله‌ی نت ران جدیدترین اون‌ها رو بررسی کنیم. در ادامه با من همراه باشین تا با عنوان WiFi 6 بیش‌تر آشنا بشین. در این مطلب می‌فهمیم که وای فای 6 چیست، چه قابلیت‌هایی دارد و آیا ما به اون نیاز داریم یا خیر؟

وای‌فای 6 چیه؟

این نام‌گذاری وای‌ فای به‌علت وجود استاندارهای وایرلس بوده و می‌تونیم این عدد رو تعداد نسل‌های وای‌ فای در نظر بگیریم. یعنی طبق این نام‌گذاری، اسم نسل قبل‌تر این استاندارد میشه وای‌ فای 5.

علت این‌ نام‌گذاری راحتی کاربران بوده و صرفا به‌معنی تعداد نسل‌های وای‌فای به‌وجود اومده نیست، چرا که نسل هرکدوم از این استانداردها با پسوندهایی نظیر ax و ac مشخص میشه.

802.11 آخرین استاندارد موجود در ارتباط وای‌ فای هست که با دو پسوند ax و ac به‌ترتیب نسل‌های پنجم و ششم رو پشتیبانی می‌کنه. به‌عبارت دیگه، 802.11ax نسل ششم استاندارد 802.11 بوده و در حال حاضر بهترین حالت از شبکه‌ی وای‌فای رو در اختیار کاربران قرار میده. این استاندارد نسبت به استاندارد نسل قبل، سرعت بیش‌تری (تقریبا 40 درصد سرعت بیش‌تری داره) داره و با امکانات تعبیه‌شده‌ی به‌روزتر، تونسته تفاوت بسیار زیادی رو با نسل قبلی خودش رقم بزنه.

برای اولین بار بحث ارائه‌ی وای‌ فای 6 در سال 2019 توسط تولیدکنندگان قطعات آی‌ تی و لپ‌ تاپ بر سر زبان‌ها افتاد و با اکران گوشی S10 این بحث شدت بیش‌تری گرفت. گوشی سامسونگ مدل S10 اولین گوشی مجهز به وای‌ فای 6 بود که روانه‌ی بازار شد و تونست اسم خودش رو به‌عنوان اولین دستگاهی که از Wi-Fi 6 پشتیبانی می‌کنه به ثبت برسونه.

بعد از این اتفاقات، به‌مرورزمان تولیدکنندگان لپ‌تاپ‌ها و مودم‌-روترها اکثر تولیدات خودشون رو با این تکنولوژی جدید همگام‌سازی کردن تا در صورت ارائه، از بازار فروش عقب نیفتن.

همون‌طور که بالاتر به اون اشاره کردیم، با پیشرفته‌تر شدن نسل استانداردها، سرعت و کیفیت اون‌ها هم بیش‌تر میشه و اینترنت مناسب‌تری در اختیار کاربران قرار می‌گیره؛ اما این اتفاق تنها زمانی عملی میشه که شرکت ارائه‌دهنده‌ی اینترنت، سرعتی رو در اختیار شما قرار بدن که با توانایی‌های این استاندارد برابر باشه.

برای درک بهتر موضوع، یک مثال برای شما میزنم. فرض کنید شما 300 کیلوگرم بار دارین و یک ماشین باربری با توانایی حمل 1000 کیلوگرم دارین. خب خیلی راحت می‌تونین تمام بار خودتون رو با این ماشین انتقال بدین و حدودا 700 کیلوگرم هم فضای خالی داشته باشین. طبق این مثال، شما کافیه که سرویس ارائه‌دهنده‌ی خودتون رو 300 کیلوگرم بار و مودم روتری که از نسل وای‌فای 6 بهره‌ می‌بره رو ماشین باربری در نظر بگیرین.

خب، شما توانایی حمل بار بیش‌تری رو دارین اما بار بیش‌تری وجود نداره و مجبورین که قسمت زیادی از ماشین خودتون رو خالی بذارین. در نتیجه، اگر از مودم‌های پشتیبان وای‌فای 6 استفاده کردین، باید از سرعت و کیفیت سرویس خودتونم مطمئن باشین. اگر نتونین از نهایت قدرت این نسل استفاده کنین، نسل وای‌فای 5 و وای‌فای 6 فرق چندانی با هم ندارن.

ویژگی‌های جدید WiFi 6

قاعدتا در نسخه‌های جدید هر تکنولوژی، یک ویژگی خاص وجود داره که اون‌ رو از سایر نسخه‌ها متمایز می‌کنه. در وای‌ فای نسل ششم هم از قابلیت‌های جدیدتری استفاده‌ شده که در ادامه اون‌ها رو بررسی می‌کنیم. Orthogonal Frequency Division Multiple Access یا OFDMA یکی از قابلیت‌های جدید وای‌فای 6 بوده که طبق این ویژگی، داده‌های ارسالی علاوه بر یک دستگاه، به‌صورت هم‌زمان به چند دستگاه فرستاده میشه.

این قابلیت برای کاربرانی مناسبه که مودم منزل‌شون در اختیار چند نفره و به‌صورت هم‌زمان چند کاربر به مودم متصل هستن. در نسل‌های قبل‌تر امکان اتصال چند کاربر به یک مودم امکان‌پذیر بود اما اغلب با قطعی و کندی سرعت مواجه می‌شدیم و درکل چیزی جز کلافگی نداشت؛ اما با این تکنولوژی انتظار میره که در نسل جدید چنین مشکلی به‌طور کامل از بین بره و خانواده‌ها بتونن بدون کندی‌های کلافه‌کننده از یک مودم استفاده کنن.

ویژگی بعدی WiFi 6 پشتیبانی از امواج 2.4 و 5 گیگاهرتزه. خوشبختانه در نسل Wifi 6 (802.11ax) مانند نسل قبلی شاهد پشتیبانی از دو فرکانس 2.4 و 5 گیگاهرتزی هستیم.

ویژگی سوم Multiple output Multiple input Multi-user هست که به اختصار به‌شکل MU-MIMO نوشته میشه. همون‌طور که از معنی اون مشخصه (Multiple output: چند خروجی، Multiple input: چند ورودی، Multi-user: چند کاربر) اتصال چندین دستگاه‌ رو فراهم می‌کنه. تکنولوژی Mu-MIMO در استانداردهای قبلی هم وجود داشت اما در این نسل با بهبود کارایی و افزایش تعداد نفرات می‌تونه کیفیت بهتری رو در اختیار شما بذاره.

انواع استانداردهای وای‌فای

در این قسمت قصد داریم همه‌ی استانداردهای وای‌فای رو باهم بررسی کنیم تا در نهایت تفاوت وای‌فای نسل ششم رو با سایر وای‌فای‌ها متوجه بشیم. طبق اعداد و ارقامی که به گوش میرسه، مطمئنم شما هم می‌دونین که تا به امروز شش نسل از استانداردهای وای‌فای به وجود اومده که هرکدوم از اون‌ها ویژگی‌هایی دارن.

802.11b: در سال 1999 اولین استاندارد از اتصالات وایرلس یعنی وای‌فای 1 به وجود اومد. این استاندارد به‌حدی مردم رو شگفت‌زده کرد که در همون روز‌های اولیه‌ی اکران، شرکت‌های بسیاری سریعا وارد عرصه‌ی تولید این محصول شدند. وای‌فای 1 (802.11b) به‌عنوان اولین شبکه‌ی بی‌سیم ایجادشده، تونست تا سرعت 11 مگابیت برثانیه اطلاعات رو جابه‌جا کنه. این سرعت در زندگی امروزی اتفاق خاصی تلقی نمیشه اما در سال 1999 که سرعت انتقال اطلاعات از طریق کابل شبکه هم 11 مگابیت بر ثانیه بود، شگفتی بزرگی به‌حساب میومد. این شبکه‌ی نوپا در زمان اکران روی پهنای باند 2.4 گیگاهرتز ارائه شد؛ چرا که در اون زمان امکان استفاده از پهنای باند بیش‌تر وجود نداشت.

802.11g: در سال 2003 نسل دوم وای‌فای‌ با عنوان 802.11g روانه بازار شد و سروصدای بسیاری به پا کرد. در نسل دوم این تکنولوژی تفاوت خاصی دیده نمیشد. اما دلیل این‌همه سروصدا چی بود؟ وای‌فای نسل دوم تمرکز ویژه‌ای روی افزایش سرعت در همان پهنای باند گذاشته بود. درنتیجه 4 سال بعد تونست سرعت نسل دوم وای‌فای رو به 54 مگابیت بر ثانیه بر روی پهنای باند 2.4 گیگاهرتز برسونه.

802.11a: یک سال بعد از ارائه‌ی نسل دوم وای‌فای، نسل سوم نیز با عنوان 802.11a روانه بازار شد. این استاندارد از لحاظ کیفیت و سرعت تقریبا هیچ تفاوتی با نسل قبلی خود نداشت. تنها تفاوتی که این دو نسل رو از هم متمایز می‌کرد، پهنای باند هر یک از اون‌ها بود. چرا که نسل دوم روی پهنای باند 2.4 گیگاهرتزی و نسل سوم روی پهنای باند 5 گیگاهرتزی فعالیت می‌کرد. این تمایز در دریافت فرکانس‌ها تنها تفاوت دو نسل، دوم و سوم بود.

802.11n: سال 2009 آغاز شد و یکی از بهترین استانداردهای وای‌فای هم اکران شد. با اکران نسل چهارم وای‌فای با عنوان 802.11n،‌ دنیای مدرن وارد بعد جدیدی از تکنولوژی شد، چرا که سرعت 300مگابیت بر ثانیه روی هر فرکانس 2.4 گیگاهرتزی توانایی انجام هر کار اینترنتی رو به کاربران می‌داد. سرعت‌بالا و پینگ پایین دیگه باعث اختلال و لگ زدن بازی‌های ویدیویی نمیشد. همچنین سرعت انتقال به‌حدی زیاد شده بود که دیگه کم‌تر کسی به فکر استفاده از مودم کابلی بود. همه‌ی این اتفاقات موجب شد تا نسل چهارم یکی از بهترین نسل‌های وای‌فای باشه.

802.11ac: در سال 2013 انجمن مهندسین الکترونیک، نسل پنجم استانداردهای وای‌فای رو در اختیار کاربران قرار دادن. این نسل توانایی انتقال داده تا سرعت 1300 مگابیت بر ثانیه (در برخی از روترهای رده‌بالا حتی تا 1700 مگابیت بر ثانیه) رو دارا بود. وای‌فای 5 بر روی فرکانس‌های 2.4 و 5 گیگاهرتز فعالیت داشت و یکی از مزیت‌های اون پشتیبانی کردن از دو فرکانس بود. نسل پنجم در این قسمت به اتمام نرسید و در سال 2016 بخش دوم از فناوری 802.11ac رو روانه‌ی بازار کرد.

802.11ac wave 2: همون‌طور که در قسمت قبلی به اون اشاره کردیم، بخش دوم از نسل پنجم در سال 2016 ارائه شد و تونست با سرعت 6 گیگابیت بر ثانیه نسل پنجم رو به یکی از بهترین نسل‌ها تبدیل کنه.

802.11ax: سرانجام به جدیدترین نسل از استانداردهای وای‌فای میرسیم. وای‌فای 6 یا 802.11ax اسمیه که انجمن مهندسین الکترونیک روی‌ اون قرار دادن. در سال 2019 اولین زمزمه‌های نسل ششم وای‌فای به گوش رسید، جایی‌که تمامی غول‌های تکنولوژی در اون حضور داشتند. با شنیده شدن این زمزمه‌ها، همه‌ی شرکت‌های مربوط به تولیدات تکنولوژی، پشتیبانی از قابلیت وای‌فای 6 رو روی تولیدات جدیدشون قرار دادن. نسل ششم استانداردهای وای‌فای هم شبیه به نسل چهارم از هر دو فرکانس 2.4 و 5 گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنه.‌ این در حالیه که سازندگان تونستن سرعت انتقال داده روی این پهنای باند رو تا سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه فزایش بدن.

سرعت و کیفیت وای‌فای 6 چقدر است؟

در نسل ششم استانداردهای وای‌فای، سرعت‌ بالا ملاک نیستو تولیدکنندگان این نسل عملا تمرکز اصلی خودشون رو روی افزایش سرعت نذاشتن.

بله، درست متوجه شدید با یک مودم می‌تونین انواع خدمات رو دریافت و برای چند دستگاه استفاده کنین. این حرف برای ما ایرانی‌ها شاید کمی خنده‌دار باشه اما در کشوری مثل ایالات‌‌متحده به‌طور میانگین در هر منزل 5 مودم به‌صورت هم‌زمان فعالیت می‌کنه. این تعداد بالا قطعا برای اتصالات بیش‌تر و کیفیت بهتر به‌کار گرفته ‌شده اما موجب بالا رفتن هزینه‌ها و هم‌چنین پایین اومدن کیفیت اتصالات میشه.

تا به امروز، برای بالا رفتن سرعت و کیفیت بهتر در منازل این روش خوب بود اما اگر این روند ادامه داشته باشه، طبق تخمینی که زده ‌شده، تا 10 سال دیگه در منزل هر شخص آمریکایی 40 عدد مودم باید نصب بشه. دلیل به‌وجود اومدن وای‌فای 6 جلوگیری از همین زیاده‌روی‌ها بوده و همون‌طور که در بالا اشاره کردم این مشکل با ویژگی‌های تازه‌ی این نسل به‌طور کامل از بین میره. درنتیجه هدف از ارائه‌ی این نسل، تنها افزایش سرعت نیست و دلیل اصلی ایجاد این استاندارد کیفیت بالاتر برای استفاده‌ی کاربرانه.

افزایش طول عمر باتری در WiFi 6

در مودم‌های نسل قبل‌تر به علت اتصال دائمی و ارسال مداوم داده‌ها، حجم بسیار زیادی از شارژ باتری به هدر می‌رفت. علاوه بر میزان شارژ دهی بیش‌تر، سلامت عمر باتری نیز با یک اتصال دائمی قاعدتا رفته‌رفته دچار آسیب جدی میشه. در استاندارد نسل ششم برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی و هم‌چنین مصرف کمتر باتری،‌ یک تکنولوژی به اسم Target Wake Time (TWT) به ‌وجود اومده که وظیفه‌ی اصلی اون هماهنگ کردن زمان‌بندی ارسال داده‌ها از طریق اکسس پوینت برای دستگاه‌های مختلفه.

این قابلیت معایبی هم داره که برای همه‌ی کاربران مناسب نیست. به‌طور مثال، فرض کنین قصد دارین از اتصال خودتون به‌صورت دائمی استفاده کنین و وب‌گردی کنید. خب اگه شما این قابلیت رو به‌صورت فعال داشته باشین ممکنه که به‌صورت خودکار اتصال شما دچار قطعی‌های مکرر بشه که دلیل اون استفاده از قابلیت TWT هست. در عوض این ویژگی در سنسورهای منازل بسیار کار‌آمد بوده و به دلیل اتصال‌های موقتی بهترین حالت ممکن برای استفاده از این ویژگی خواهد بود.

امنیت WPA3 در وای‌فای 6

همون‌طور که با واژه‌ی WAP اشنایی دارین،‌ این عبارت به‌معنای گواهینامه‌ی استاندارد امنیتی بوده و طبق آخرین آپدیت، این گواهی‌نامه به‌عنوان جدیدترین عنوان امنیتی در اختیار کاربران قرار گرفته.

با انجام این فرایند عملا کار هکرها و مزاحمان شبکه‌ای برای همیشه تموم میشه. در استاندارد نسل ششم وای‌فای، تنها دستگاه‌هایی قادر به پشتیبانی از انجمن Wi-Fi Alliance هستن که در ساخت لوازم خودشون حتما از استاندارد WAP3 استفاده کنن. با این کار، اغلب وسایل ارتباطی و قطعات آی‌ تی از این امنیت جدید پشتیبانی کرده و درنهایت خیال اکثر افراد از بابت ایمنی راحت میشه.

حرف آخر

طبق مباحث ذکرشده اگر بخوایم یک نتیجه‌ی کلی از استانداردهای وای‌فای داشته باشیم، متوجه میشیم که در ابتدا انجمن IEEE قصد داشت با افزایش نسل‌های وای‌فای سرعت اون‌ها رو افزایش بده؛ اما امروزه هدف مهندسین تغییر کرده و اون‌ها قصد دارن با افزایش کیفیت و اضافه کردن قابلیت‌های کاربردی، رضایت کاربران رو داشته باشن.

در آخر، از همه‌ی شما دوستان تشکر می‌کنم که تا انتهای این مطلب با نت‌ ران همراه بودین. امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشین. سوالی هم داشتین، در بخش نظرات در خدمت‌تون هستیم.

دانلود فایل PDF این مقاله:

دانلود فایل PDF

سوالات متداول