6 روش کاربردی برای کاهش نویز خطوط ADSL + شیوه تشخیص نویز

نت‌رانی‌های عزیز! این مقاله در مورد روش‌های کاهش نویز در خطوط ADSL هست اما قبلش باید بدونید که خود نویز چیه. و بعدش بدونید که چه نویز‌هایی وجود دارن و منشا‌شون کجاست و در آخر باید چه راه‌ حلی برای رفع این مشکل پیدا کنید.

نویز چیست؟

نویز در زبان انگلیسی به‌معنی آلودگی صوتی و سروصدای زیاده اما کاربرد و وظیفه‌ی اون در علم مهندسی برق کاملا متفاوته. در علم مهندسی و مخابرات از کلمه‌ی نویز (Noise) به‌عنوان سیگنال‌های مزاحم استفاده می‌شه که با اضافه شدن اون‌ها به سیگنال­‌های اصلی اختلالاتی ایجاد میشه.

نویز‌ها در اکثر موارد، ناخواسته موجب اختلالات میشن. در نتیجه در علوم مهندسی برای تشخیص وجود نویز و جلوگیری از ورود اون‌­ها به شبکه‌ی اصلی، از علم آمار و احتمال استفاده می­‌کنن.

در علم مخابرات، نویز‌ها به چند دسته تقسیم میشن که در ادامه به چند نویز رایج در زندگی روزمره اشاره می‌کنیم.

نویز Buzz Sound یا همون صدای وز وز تلفن همراه هنگام مکالمه: قطعا برای همه ما پیش اومده زمانی که با تلفن همراه در حال صحبت هستیم، خطوط ارتباطی دچار اختلال شده و یک صدای وز وز در گوش ما پخش می­شه. این صدا در علم مهندسی Buzz Sound نامیده میشه که دلیل اون تاثیر نویزها بر شبکه‌ی تلفن همراه شماست. برای حل این مشکل، هیچ راه­‌حلی وجود نداره و شما با تغییر مکان یا ریست کردن گوشی تلفن همراه‌تون، می‌­تونین تاثیر مثبتی روی این اختلال بذارین.

نویز Flicker یا همون سوزن سوزن شدن تصویر تلویزیون: نوعی دیگر از نویز‌های مزاحم، روی خطوط رادیویی آنتن تاثیر می­ذارن و موجب Flicker میشن. برای این مشکل تا به حال راه‌­حلی کاربردی ارائه نشده اما با استفاده از آنتن­‌های پرقدرت و هم­چنین دستگاه­‌های دیجیتال، می‌­تونین تا حد بسیار زیادی از این نویز‌‌ها در امان باشین.

نویز Hiss Sound یا صدای جیغ هنگام پخش شبکه­‌های رادیویی:‌ سوت کشیدن کانال رادیویی یا صدایی شبیه جیغ کشیدن و قطع شدن اون کانال، همگی به علت وجود نویزها رو سیگنال اصلیه. این مورد هم مثل موارد بالاست و تابه‌حال راه‌حلی قطعی برای جلوگیری از اون به‌طور علمی پیدا نشده.

در سه مورد بالا، وجه اشتراکی وجود داره و اون اینه که راه‌حلی برای رفع این مشکلات وجود نداره. این در حالیه که شرکت‌های مخابراتی برای حل این مشکل اقداماتی رو انجام دادن اما تاثیر چندانی نداشته و فقط تونستن  کیفیت سیگنال ارسالی رو یکم بیشتر کردن.

نویزها چگونه ایجاد می‌شوند؟

قاعدتا این نویزهای مزاحم از یک ‌جایی ساخته و ایجاد میشن و باعث مختل شدن زندگی روزمره میشن. به‌طور کلی، می‌تونیم این مراحل رو در دو دسته‌ی طبیعی و صنعتی دسته‌بندی کنیم:

نویزهای صنعتی:

1. نویز شات (Shot) که بر اثر تحرکات و جابه‌جایی الکترون‌ها در سیستم ایجاد میشه.
2. نویز Thermal Agitation که بر اثر حرارت بیش‌ از حد وسایل برقی به‌وجود میاد و موجب اختلالات نویزی میشه.
3. نویزهای القاشده از موتورهای بزرگ صنعتی و کابل‌های فشار قوی.
4. مورد سوم وسایل برقی و الکتریکی فرسوده که مدت‌زمان زیادی کار کردن و موارد بسیار دیگه‌ای که باعث ایجاد نویزهای صنعتی میشن.

نویزهای به وجود اومده براثر عوامل طبیعی:

این نویزها به‌صورت طبیعی به‌وجود میان و به هیچ طریقی نمی‌تونیم جلوی اون‌ها رو بگیریم. به‌همین منظور، بهترین راه‌حل برای کم‌تر کردن تاثیر این نویزها، جلوگیری از اثرگذاری مستقیم اون‌ها بر سیگنال اصلیه.

1. Irregularitie یا بی‌نظمی محیط، نوعی نویز طبیعیه که بر اثر بی‌قاعدگی در محیط به وجود میاد.
2. نویزهای خارج از جو زمین، مانند نویزهای کیهانی، کهکشانی و خورشیدی که بسیار تاثیرگذار و مختل‌کننده هستند.

این‌ها بخشی از دلایل به وجود اومدن نویزها در طبیعت و صنعت بودند. به کمک این مطالب شاید بتونیم درک بهتری از نویزها داشته باشیم. ما در صنعت مخابراتی و علم مهندسی انواع نویزها رو داریم که در دسته‌بندی و گروه‌های مختلفی طبقه‌بندی میشن،‌ در این مطلب من قصد دارم شما عزیزان رو با تاثیر نویزها بر روی خطوط مودم و شبکه‌های وایرلس آشنا کنم. پس در ادامه با نت‌ ران همراه باشین.

تاثیر نویزها بر خطوط ADSL

به هر عاملی که موجب کاهش سرعت اینترنت در خطوط ADSL بشه، نویز میگیم. برای ایجاد هر نویزی در این خطوط، مشکل خاصی وجود داره که در این مطلب به اون‌ها اشاره می‌کنیم.

برای همه‌ی ما ایرانی‌ها مشکل کندی اینترنت و قطع و وصل شدن مکرر مودم به‌ وفور پیش میاد،‌ اما دلیل این نوسانات چی می‌تونه باشه؟ کشور ما متاسفانه در حیطه‌ی اتصالات سیمی و مخابراتی بسیار ضعیف عمل می‌کنه. طوری که من طی 20 سال اخیر یک‌بار هم با چشم خودم ندیدم که کارشناسان مخابرات برای تست کیفیت خطوط و تشخیص پوسیدگی‌ها به‌کل شهر سرکشی کنن.

این درحالیه که عمر مفید بهترین مدل از هر کابلی، نهایتا 4 ساله و کابل‌ها باید مدام تعویض بشن.

علاوه بر کوتاهی مسئولین مخابرات کشور، هرکدوم از ما کاربران هم تا حدودی کوتاهی می‌کنیم و انتظار داریم که داده‌ای با سرعت و کیفیت بسیار مناسب داشته باشیم. پس اگه مشکل نویز و کندی سرعت داریم، بهتره که با راهکارهای زیر به بهبود اون کمک کنیم.

چگونه بفهمیم خط ADSL ما نویز دارد؟

 برای افزایش سرعت اینترنت خونگی ابتدا باید بفهمیم که آیا مشکل از نویز و خطوط ماست یا از سرویس‌دهنده و بسته‌های کم‌سرعت؟ بعضی از افراد، سرویس بسیار کند و ارزان‌قیمت رو می‌خرن و انتظار سرعت بسیار بالایی هم دارن. این مثل خرید خودروی پراید می‌مونه در حالی‌ که صاحبش انتظار پورشه رو میکشه (البته به شرکت سایپای مطمئن توهین نباشه‌ها)‌.

بعد از خرید سرویس اینترنتی با سرعت‌ بالا، اگر مشکل شما حل نشه، قطعا مشکل از وجود نویزهاست. حالا باید متوجه بشیم که آیا واقعا نویز باعث کند شدن اینترنت شده؟ اگر بله، تاثیر نویز بر خطوط ما چقدره؟

تشخیص وجود نویز در خطوط ADSL

برای اینکه متوجه بشین خط شما نویز داره یا نه، باید ابتدا وارد پنل مدیریتی مودم بشین. برای ورود به این پنل مدیریتی، باید داخل یکی از موتورهای جستجوگر گوگل عبارت 192.168.1.1 رو جست‌‍وجو کنین. بعد از این کار، برای شما یک صفحه باز میشه که ازتون یوزرنیم و پسورد رو می‌خواد، این یوزرنیم و پسورد در حالت پیش‌فرض کلمه‌ی admin هست.

بعد از وارد شدن به پنل مدیریتی،‌ دنبال گزینه‌ی Status بگردید (این گزینه در مودم‌های مختلف بانام Statistics هم شناخته میشه)‌ و روی اون کلیک کنین. این صفحه کلیه‌ی اطلاعات لازم راجع به نویز رو به شما میده که مفهوم هرکدوم از اون‌ها در زیر ذکر شده.

• Signal To Noise Ratio (SNR): مقدار سیگنال مفیده که در مقایسه با سیگنال مختل‌کننده (نسبت سیگنال به نویز) و با عبارت SNR روی پنل مدیریتی شما نشون داده میشه. عدد مقابل این عبارت هر چقدر بیش‌تر باشه، کیفیت و سرعت‌ خط شما بالاتره و کم بودن این عدد نشان‌دهنده‌ی کندی و وجود اختلالات نویزی در خط ارتباطی منزل شماست. اگر عدد SNR بین 12 و کم‌تر از عدد 12 باشه یعنی خطوط شما بسیار ضعیف و دارای نویز بسیار زیادیه. اگر این عدد بین 13 تا 28 باشه، یعنی کیفیت خط شما مطلوبه و بازدهی بسیار مناسبی داره. این عدد اگر از 30 بیشتر باشه، شما بهترین نوع خطوط رو دارین و نویز موجود در خطوط شما بسیار ناچیز هست.
• Line Attenuation: مورد بعدی اتلاف سیگنال در خطوط نام داره. این مورد هم با یک عدد نمایش داده میشه. قاعدتا این عدد هرچه پایین‌تر باشه بهتره. اگر عدد Line Attenuation در پنل شما کم‌تر از 20 باشه یعنی خطوط شما ضعف بسیار ناچیزی داشته و کیفیت شما در بهترین حالت ممکن هست. این عدد اگر بین 20 تا 50 باشه، شما یک کیفیت معمولی و نسبتا مطلوب رو دارین و در آخر افرادی هستن که این عدد روی پنل مدیریتی مودم‌شون بیش‌تر از 50 نشون داده میشه. این دوستان باید فکری جدی و اساسی برای نویزهای خط‌شون انجام بدن چرا که این مقدار از تضعیف خطوط، موجب نوسانات بسیار و کندی شدید در مودم و خطوط ADSL میشه.

اقدامات موثر بر کاهش نویز خطوط ADSL

بعد از اینکه مشخص شد در خطوط ارتباطی نویز وجود داره، حالا باید اقداماتی رو برای کاهش نویز انجام بدید تا حداقل خیال‌تون از بابت سیم‌کشی و ایرادات منزل راحت بشه. خب اول با چک کردن کابل‌های داخلی شروع کنید.

اطمینان از سلامت کابل‌ها

اگه از سیم تلفن روکار استفاده می‌کنین، باید از ابتدای خط تا سوکت مودم خودتون رو بررسی کنین و از سلامت کامل کابل‌ها مطمئن باشین. در این بررسی اگر به خوردگی، پوسیدگی یا اتصالات دستی برخورد کردین، حتما باید کابلی نو و باکیفیت رو جایگزین کابل قبلی کنین.

حالا اگه سیم تلفن شما توکار بود، راهی وجود نداره جز اینکه از نو و به صورت روکار کابل‌کشی کنید. چرا که تعویض کامل سیم توکار هزینه‌ی زیادی داره. کافیه که از سرخط تا مودم  رو اندازه بگیرین و به همون میزان کابل تلفن با کیفیت تهیه کنین.

بعد از بررسی و اطمینان از صحت و سلامت کابل‌های تلفن باید مطمئن بشید که این کابل از بین سیم‌های برق، کنتور برق و حتی آسانسور هم عبور نمی‌کنه چون وجود برق در این وسایل میدانی مغناطیسی ایجاد می‌کنه و باعث نویزهای بسیاری میشه.

در حالتی که شما هیچ راهی برای جدا کردن کابل تلفن‌تون از سیم‌های برق و سایر وسایل برقی نداشتین، ‌می‌تونین اون قسمت از کابل که از بین سیم‌ها و کنار وسایل عبور می‌کنه رو با فویل آلومینیومی بپوشونین تا نویزهای موجود روی خط شما کم‌ترین اثر رو بذارن.

دور کردن مودم از وسایل الکتریکی

مورد آخر در این بخش مربوط به مکان قرارگیری مودم هست،‌ اگه شما مودم خودتون رو روی میز کامپیوتر یا هرجایی که سه‌راهی وجود داره قرار می‌دین، سریعا مودم رو جابه‌جا کرده و در قسمتی از منزل قرار بدین که هیچ‌ وسیله‌ی برقی‌ای وجود نداره. همه‌ی وسایل برقی نظیر سه‌راهی، ماکروویو، تلویزیون و… به علت وجود جریان برق، ممکنه که میدان مغناطیسی ایجاد کرده و موجب نویزهای مزاحم روی مودم شما بشن.

نرم افزار مودم را به آخرین نسخه به‌روز‌رسانی کنید

راه‌حل بعدی برای کاهش نویز خطوط ADSL به‌روزرسانی برنامه‌ی مودم یا همون آپدیت firmware مودم به آخرین نسخه هست. با این کار، شما از بهترین و به‌روزترین نسخه‌ی موجود استفاده می‌کنین و انجام این کار بی‌تاثیر نیست.

باید به این موضوع توجه داشته باشین که ممکنه مودم شما خیلی قدیمی باشه و طبیعیه که سرویس‌های جدیدتر از سوی شرکت‌ها رو نتونه به‌خوبی پوشش بده، به همین علت اگه احساس کردین که مودم‌تون خیلی قدیمیه می‌تونین شانس خودتون رو با یک مودم جدیدتر امتحان کنین.

اطمینان از صحت و سلامت اسپلیتر (نویز گیر)

اسپلیتر (نویزگیر) یا همون دوشاخه‌ای که کابل RJ-11 به اون متصل میشه، ممکنه یکی از دلایل وجود نویز روی خطوط باشه. اسپلیتر وظیفه‌ی تفکیک صدا و داده رو در حالت اتصال هم‌زمان مودم و تلفن به‌ عهده داره؛ یعنی اگر شما هم‌زمان از مودم و تلفن ثابت‌تون استفاده کنین، این اسپلیتر هست که صدای مکالمه‌ی تلفنی و داده‌ی سرویس اینترنت رو از همدیگه تفکیک و از اختلالات نویزی جلوگیری می‌کنه.

در این قسمت ما باید از سلامت این وسیله مطمئن بشیم چون در برخی موارد اسپلیترها فرسوده شده و کارایی خودشون رو از دست دادن. بهترین راه‌ برای حل این مشکل، خرید اسپلیتری باکیفیت و تست کردن اون به‌جای اسپلیتر قبلیه.

استفاده از چند اسپلیتر

برای رفع نویزها و افزایش سرعت اینترنت یک راه‌حل دیگه مربوط به اسپلیترها وجود داره که هیچ دلیل و سند علمی‌ای اون ‌رو تایید نکرده، اما اکثر کاربرانی که از این روش استفاده کردن اعتقاد دارن که سرعت اینترنت‌شون افزایش پیدا کرده.

برای این کار، ما به‌جای یک اسپلیتر به سه اسپلیتر نیاز داریم. بعد از تهیه کردن دو اسپلیتر دیگه، سه اسپلیتر رو مثل شکل زیر به همدیگه متصل کنین و بعد از انجام این کار متوجه تاثیرگذار بودن یا بی‌تاثیر بودن اون میشین (به ‌نظر من انجام دادنش هزینه چندانی نداره و ممکنه برای شما هم مثل بعضی از کاربران مفید باشه).

جدا کردن تلفن در صورت وزوز کردن آن

اگر در مراحل بالا موفق به کاهش نویز خطوط نشدین،‌ مطمئن بشین که تلفن منزل در صورت استفاده، صدای وز وز نداشته و یا قطع و وصل نمیشه. اگر صدای وز وز کردن و قطع و وصل شدن تلفن رو متوجه شدین، سعی کنین که تلفن رو به‌طور کامل جدا کنین.

علاوه بر تلفن منزل، فکس، تلفن‌های بی‌سیم، کالر آیدی و کارت‌خوان رو هم به‌صورت کامل قطع کنین. بعد از جدا کردن موردهای ذکرشده، مودم رو به‌طور مستقیم و بدون استفاده از اسپلیتر به کابل تلفن وصل کرده و نویز و سرعت اون‌ رو بررسی کنین. اگر با این کار سرعت اینترنت شما افزایش پیدا کرد و قطع و وصل شدن مودم برای چند ساعت از بین رفت، شما می‌تونین مودم رو برای همیشه در این شرایط استفاده کنین.

سایر اقدامات

برای کاهش نویز و افزایش کیفیت خطوط ارتباطی راه‌های دیگه‌ای هم نظیر نصب مجدد ویندوز، تغییر و به‌روزرسانی مرورگر و هم‌چنین تست کردن اینترنت با یک مودم دیگه وجود داره اما درصد برطرف شدن نویزها در این موارد بسیار پایین بوده و به‌ندرت اتفاق میفته، پس شما سعی کنین که مراحل بالارو موبه‌مو انجام بدین تا بتونین از یک اینترنت مناسب استفاده کنین.

اگه با انجام تمامی موارد بالا مشکل نویز حل نشه چی‌کار کنیم؟

اگر با انجام دادن کلیه‌ی موارد بالا، نویز خط کاهش پیدا نکرد، به‌احتمال 99 درصد مشکل از خارج منزله. برای اینکه بفهمیم مشکل دقیقا از کجاست، بهترین راه، تماس با مخابرات و شرکت سرویس‌دهنده‌ست تا اون‌ها با فرستادن کارشناس‌هاشون به محل، متوجه‌ مشکل شده و اون رو حل کنن. شاید این حرف همه‌ی شما دوستان باشه که بارها زنگ زدیم و هیچ‌کدوم‌شون (مخابرات و شرکت سرویس‌دهنده) پاسخ درستی ندادن. این مشکل متاسفانه برای همه‌ی ایرانی‌ها وجود داره و از طرف شرکت‌های مربوطه کوتاهی میشه؛ اما برای حل این مشکل، راهی به‌جز پافشاری یا بازدید حضوری از مخابرات وجود نداره. پس بهتره با شرایط کنار بیایم و با صبر و تحمل، کار رو به کارشناس و کاربلد خودش بسپاریم.

حرف آخر

رفقا! به شما پیشنهاد می‌کنم تا از بهترین نوع و باکیفیت‌ترین جنس رو (مودم، کابل شبکه، کابل تلفن، سرویس اینترنت و…)‌ استفاده کنین. چرا که به‌خاطر هزینه‌ای ناچیز، ممکنه با چنین مشکلاتی مواجه بشین. بروز مشکلات، تنها بخشی از این پروسه‌ی طولانیه. چون شما با خرید جنس نامرغوب نمی‌تونین از اون برای مدت طولانی استفاده کنین. در نتیجه، یک خرید باکیفیت تحت هر شرایطی به نفع شماست. امیدوارم مطالب امروز برای شما مفید بوده باشه یا در آینده به‌کارتون بیاد. در آخر، از همه‌ی شما رفقای نت رانی تشکر می‌کنم که تا آخر این مقاله با من همراه بودین. اگر سوال یا مشکلی در مورد این بحث داشتین، در قسمت نظرات از من و همکارام بپرسین.

دانلود فایل PDF مطلب:
دانلود فایل Pdf

سوالات متداول