مودم چیست و انواع آن چه کاربردی دارند؟

بعد از اینترنت‌های Dial Up که صدای وصل شدن‌شون همیشه آزاردهنده بود، مودم‌ها ساخته شدن تا وسیله‌ی ارتباطی بین کاربران و شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی اینترنت (ISP) باشن. حالا بعد از گذشت سال‌ها و پیشرفت تکنولوژی و البته نوع نیاز کاربرها، مودم‌ها مدل‌های مختلفی پیدا کردن. در این مقاله سعی داریم در وهله‌ی اول بگیم مودم چیست و در ادامه انواع مودم‌ها به‌همراه کاربردشون رو توضیح بدیم. با ما همراه باشید.

مودم چیست؟

نام مودم از ابتدای کلمات Modulator و Demodulator گرفته شده. مودم‌ها وسیله‌هایی ارتباطی هستن که با تبدیل سیگنال‌های آنالوگ به دیجیتالی و برعکس، اینترنت رو در دسترس کاربران قرار می‌دن.

به‌طور کلی، مودم‌ها به دو دسته‌ی داخلی و خارجی تقسیم می‌شن. مودم‌های داخلی همون مودم‌هایی هستن که در قسمت سخت‌افزاری دستگاه‌هایی مثل موبایل و لپ‌تاپ وجود دارن. موبایل شما یک مودم داخلی داره که اتصال اینترنت به اپراتورهای موبایل مثل ایرانسل و همراه اول رو فراهم می کنه. اما مودم‌های خارجی دستگاه‌های مستقلی هستن که اینترنت رو برای دستگاه‌های دیگه فراهم می‌کنن.

روش اتصال و زیرساخت مودم‌ها با توجه به نوع فناوری و کاربردشون متفاوته، بنابراین بهتره که اول با انواع مودم‌های رایج در بازار داخلی آشنا بشیم.

مودم ADSL:

یکی از پراستفاده‌ترین و رایج‌ترین روش‌های اتصال به اینترنت به شمار می‌ره وساختاری متنوع برای برقراری ارتباط داره. مودم ADSL با استفاده از پورت تلفن یا همون RJ-11 به شبکه‌ی تلفن و در نهایت ISP (سرویس‌دهنده‌ی اینترنت) متصل شده و پس از تایید اطلاعات پیکربندی، شرایط لازم برای اتصال به اینترنت رو ایجاد می کنه. انتقال داده‌های تحت شبکه از دو طریق سیمی (با بهره‌‎گیری از پورت LAN یا همون RJ-45) و وایرلس (به‌وسیله‌ی فناوری Wi-Fi) شکل می‌گیره.

مودم VDSL:

نحوه‌ی کار مودم VDSL شباهت فراوانی به مودم‌های ADSL داره، با این تفاوت که مسیر انتقال داده‌ها از ISP به منزل یا محل کارتون با استفاده از فناوری فیبر نوری انجام می شه، درنتیجه پهنای باند و سرعت ارتباط تحت شبکه به مراتب بیشتر از فناوری ADSL است.

مودم WiMAX:

فناوری وایمکس اولین بستر ارائه‌ی اینترنت بدون نیاز به خط تلفن در کشور به‌شمار میاد که به‌صورت فراگیر در دسترس کاربران قرار گرفته. مودم‌های دارای این فناوری با استفاده از سیم‌کارت‌هایی کار می‎‌کنن که داخل‌شون قرار گرفته. به‌ همین علت به استفاده از سیم تلفن نیازی ندارن. این فناوری شبکه در سال 2001 شکل گرفت و پهنای باندی در حدود 30 تا 40 مگابیت در ثانیه داره. این نوع مودم‌ها در بیش‌تر موارد آنتن خارجی ندارن و تنها با آنتن‌های داخلی کار می‌کنن.

در سال 2011 آخرین نسخه از وایمکس با نام +WiMAX2 معرفی شد که پهنای باند اون تا حداکثر 100 مگابیت در ثانیه افزایش پیدا کرد. در حقیقت، وایمکس 2 پلاس رقیب اصلی فناوری TD-LTE شناخته می‌شد. مبین نت اولین شرکت ارائه‌دهنده‌ی اینترنت وایمکس در ایرانه و بعد از اون ایرانسل به‎‌عنوان رقیب این شرکت، فعالیت خودش رو آغاز کرد. با روی کار اومدن اینترنت 4G و زیرشاخه‌‎های اون و همچنین قیمت بالای اینترنت وایمکس به‌ مرور تعداد کاربران مبین نت و ایرانسل در بخش WiMAX کاهش پیدا کرد که همین امر سبب شد هر دو شرکت دیگه از این فناوری پشتیبانی نکنن.

مودم 3G/4G LTE:

نحوه‌ی اتصال به اینترنت از طریق مودم‌های 3G و 4G از طریق سرویس‌دهی موبایل و به شکل بی‌سیم انجام می‌شه. به این صورت که اپراتورهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات موبایل با قرار دادن چند ایستگاه فرستنده‌ی امواج (BTS)، شرایط لازم رو برای ارائه‌ی اینترنت نسل سه یا چهار فراهم می‌کنن. تفاوت این دو فناوری تنها در سرعت و پهنای باندیه که ارائه می‌دن. فناوری 4G/LTE در نسخه‌های مختلفی عرضه شده که هرکدوم در میزان پهنای باندشون تفاوت‌هایی دارن.

مودم TD-LTE:

فناوری TD-LTE مثل فناوری WiMAX می‌مونه، اما توانایی ارائه‌ی اینترنت با سرعت بالاتری رو داره. این فناوری در مودم‌هایی با دو خصوصیت مجزا قابل ارائه است: یکی مودم‌هایی که با استفاده از آداپتور و برق کار می‌کنن و دیگری مودم‌های قابل حملی که با استفاده از باتری کار می‌کنن. هر دوی این مودم‌ها قابل حمل هستن، به این صورت که به سیم تلفن نیاز ندارن؛ اما برای استفاده از مودم نوع اول باید از پریز برق استفاده کنید. به‌طور کلی مودم‌هایی که از فناوری TD-LTE پشتیبانی می‌کنن، دو مدل دارن که با هم بررسی‌شون می‌کنیم.

مودم‌های Lock

مودم‌های Lock، مودم‌هایی هستن که فقط می‌تونن از سیم‌کارت شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدمات پشتیبانی کنن. بنابراین اگر سیم‌کارت دیگه‌‌ای داخل این دستگاه قرار بدید، مودم از اون پشتیبانی نمی‌کنه. شرکت‎‌‌های مبین نت و ایرانسل جزو اولین شرکت‌هایی هستن که فناوری TD-LTE رو به ایران آوردن. این شرکت‌ها هنگام فروش این فناوری و خدمات، مودم‌های مخصوصی رو به کاربراشون می‎‌دن که از این فناوری پشتیبانی می‌کنه. این دو شرکت به علت داشتن حق انحصاری، قفل‌های مخصوصی رو روی مودم‌هاشون قرار دادن که باعث می‌شه این مودم‌ها فقط با سیم‌کارت‌‌های مخصوص همون شرکت کار کنن.

مودم‌های Unlock

مودم‌های TD-LTE می‌تونن با انواع سیم‌کارت‌ها کار کنن، اما همون‌طور که در بالا گفتم برخی شرکت‌ها روی مودم‌هاشون قفل می‌ذارن تا کاربرها نتونن ازسیم‌کارت‌های دیگه‌ای استفاده کنن. اگر نه در حالت کلی این مودم‌ها توانایی پشتیبانی از انواع سیم‌کارت‌ها رو دارن. به همین علت به این مودم‌ها Unlock می‌گن.

حرف آخر

مودم‌ها نقش بسیار پررنگی در شبکه‌ها دارن، چه شبکه‌های کوچک خانگی و چه شبکه‌های بزرگ. امروزه به‌خصوص در شبکه‌های خانگی، دیگه از دستگاه‌هایی که فقط مودم هستن، استفاده نمی‌شه. در عوض ویژگی‌های مودم و روتر با هم ترکیب شده و دستگاه‌های جدید در قالب مودم روتر ارائه می‌شن. به‌ همین دلیله که مودم ADSL شما می‌تونه هم‌زمان اتصال چندین موبایل و لپ‎‌تاپ رو از طریق وایرلس و کابل شبکه فراهم کنه (که در اصل وظیفه‌ی روتره) و در کنار اون ویژگی‌های امنیتی یک روتر رو هم ارائه بده.