در مورد کابل ابزار دقیق چه اطلاعاتی دارید؟

آیا می‌دونید کابل ابزار دقیق چیست؟ چه کاربردی داره و اصولا چه تفاوت‌هایی با سایر کابل‌ها داره که در دسته‌ای جداگانه قرار گرفته؟ در هنگام خرید کابل شبکه و کابل برق، ممکنه با انواع مختلفی از این عضو حساس در تجهیزات پسیو مواجه بشین که انتخاب رو کمی پیچیده کنه. کابل ابزار دقیق یکی از انواع کابل‌های برق هست که ساختار و ویژگی‌های منحصر به فردی داره تا پاسخ‌گوی نیازهای مشخصی باشه. در این مقاله قصد داریم مشخصات و کاربردهای انواع کابل ابزار دقیق رو به صورت توضیح بدیم. با ما همراه باشید.

کابل ابزار دقیق چیست؟

“کابل ابزار دقیق” یا instrumentation cable عنوان یکی از انواع کابل‌های برق هست که مشخصه بارزش، مقاومت بالا در برابر تداخل و نویزهای الکترومغناطیسی هست. این کابل بدون تغییر کیفیت سیگنال، مسیر تعیین شده رو طی می‌کنه به همین دلیل بهش ابزار دقیق گفته میشه. به عبارتی کابل ابزار دقیق، از سیگنال کابل‌های هم جوار خودش تاثیر نمی‌پذیره و این باعث شده یکی از کابل‌های پرکاربرد در صنعت برق باشه. این کابل تعداد زیادی رشته‌های هادی نازک داره که با انعطاف بوده و برای جریان‌های کم ولتاژ مناسبه.

از کابل ابزار دقیق برای جریان‌ها و سیگنال‌های ولتاژ پائین در صنایع مختلف استفاده میشه. علاوه بر این، کابل ابزار دقیق به دلیل برخورداری از لایه‌های محافظتی چند لایه در برابر شرایط آب و هوایی سخت و فشار هم مقاومت بالایی داره و برای دفن در زیر زمین به کار میره. در معرفی کابل شبکه برای فواصل دور هم گفتیم که مقاومت فیزیکی کابل در چنین شرایطی بسیار مهمه. مقاومت بالای کابل ابزار دقیق، به چه دلیل هست؟ مگه این کابل چه ساختاری داره؟

ساختار کابل ابزار دقیق

درسته که ساختار کلی کابل ابزار دقیق لایه‌های مشخصی داره اما انواع کابل برق هم مثل کابل شبکه با توجه به دارا بودن فویل و شیلد به دسته‌های مختلف تقسیم میشن. به عنوان مثال همان‌طور که می‌دونید کابل sftp دارای فویل و شیلد بوده و کابل شبکه utp این لایه‌ها رو نداره.

کابل ابزار دقیق از نظر ظاهری هم با سایر کابل‌های برق فرق داره. از وجوه تمایز ظاهری اصلی اینه که تعداد رشته‌های کابل ابزار دقیق بیشتر و قطر اونها کمتر از قطر رشته‌های کابل‌های دیگه هست (کمتر از 4mm). رشته کابل‌های ابزار دقیق دو به دو یا چهار به چهار بهم پیچیده شدن. دقت کنید که همه کابل‌های ابزار دقیق، شیلد دارن اما آرمور یا زره فقط در کابل ابزار دقیق آرموردار وجود داره. کابل ابزار دقیق هم با توجه به ساختاری که دارن به دو دسته تقسیم میشن که دسته اول خودش سه تایپ داره:

تایپ کابل ابزار دقیق	تصویر	ساختار کابل
P1T1		1. هادی مسی بر مبنای استاندارد BS6360. 2. عایق پلی اتیلن بر مبنای استاندارد BS6234 3. لایه محافظ برای جلوگیری از تاثیر امواج الکترو مغناطیسی پیرامون 4. نوار چسب پلی استر 5. نوار آلومینیوم پلی استر، طرف (رسانا) فلزی به طرف پایین و در تماس با حداقل سیم تخلیه به سطح مقطع 0.5 میلیمتر مربع از جنس مس 6. روکش بیرونی از جنس PVC
PIT2		1. هادی مسی با استاندارد BS6360 2. عایق پلی اتیلن بر مبنای استاندارد BS6234 3. لایه محافظ برای جلوگیری از تاثیرا امواج الکترو مغناطیس پیرامون 4. نوار چسب پلی استر 5. نوار آلومینیوم پلی استر، طرف (رسانا) فلزی به طرف پایین و در تماس با حداقل سیم تخلیه به سطح مقطع 0.5 میلیمتر مربع از جنس مس 6. لایه روکش داخلی مشکی از جنس پلی اتیلن از نوع 03 C بر مبنای استاندارد BS6234 7. آرمور (زره) با سیم از جنس فولاد گالوانیزه مفتولی (تک رشته) 8. روکش بیرونی از جنس PVC
PIT3		1. هادی از جنس مس بر مبنای استاندارد BS6360 2. عایق پلی اتیلن بر مبنای استاندارد BS6234 3. لایه محافظ برای جلوگیری از تاثیرا امواج الکترو مغناطیس پیرامونی 4. نوار چسب پلی استر 5. نوار آلومینیوم پلی استر، طرف (رسانا) فلزی به طرف پایین و در تماس با حداقل سیم تخلیه به سطح مقطع 0.5 میلیمتر مربع از جنس مس 6. لایه روکش داخلی مشکی از جنس پلی اتیلن از نوع 03 C بر مبنای استاندارد BS6234 7. غلاف از جنس سرب بر مبنای استاندارد BS 801 برای جلوگیری از نفوذ مواد هیدرو کربنی نفتی به درون کابل 8. روکش داخلی از جنس PVC بر مبنای استاندارد BS7655 9. آرمور یا زره با سیم از جنس فولاد گالوانیزه مفتولی بر مبنای استاندارد BSEN 10257-1 10. روکش بیرونی از جنس PVC

دسته دوم کابل ابزار دقیق هم دو دسته داره:

• P2T2: با عایق پلی وینیل کلراید، بدون محافظ و زره و کاربرد برای محیطهای داخلی
• P2T3: با عایق پلی وینیل کلراید و دارای محافظ مکانیکی یا آرمور برای محیط های بیرونی

کاربردهای کابل ابزار دقیق

خب حالا که با جزئیات ساختار کابل ابزار دقیق آشنا شدیم، ببینیم که از این کابل در چه مواردی استفاده میشه؟ با توجه به ویژگی‌ها و مقاومت بالای این کابل در برابر فشار، دما، ضربه، موارد شیمیایی و غیره می‌تونید حدس بزنید که کاربرد کابل ابزار دقیق کجاها هست؟ به طور کلی میشه گفت نصب کابل ابزار دقیق، در هر مکانی که انتقال سیگنال در بخش‌های نظارت، اندازه گیری و کنترلی همچون کنترل کردن واحد‌های صنعتی مورد نیازه، انتخاب میشه. بنابراین بیشترین کاربرد کابل ابزار دقیق در این موارد هست:

• تجهیزات صنعتی از قبیل سنسورها، محرک‌ها و کنترل کننده‌ها
• در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، فضاهای نظامی و تمام فضاهایی با احتمال بالای انفجار
• در شبکه‌های محلی برای برقراری ارتباط میان سیستم‌های صنعتی
• دستگاه‌هایی مانند سلول‌های فتوالکتریک و استارت موتورها
• دستگاه‌های حسگر

انواع کابل ابزار دقیق

کابل‌های ابزار دقیق با توجه به جنس عایق بیرونی و دارا بودن یا نبودن آرمور و همین‌طور جنس به کار رفته در لایه‌های کابل، انواع مختلفی ادارن که هرکدام قابلیت‌ها و توانایی‌های ویژه‌ای داشته و برای مصارف مختلفی مناسب هستند. کابل ابزار دقیق مثل کابل شبکه در داخل رک شبکه یا ترانکینگ شبکه جهت محافظت بیشتر قرار نمی‌گیره بنابراین لازمه که مشخصات هر کدوم از انواع کابل ابزار دقیق رو شناخته و مناسب‌ترین نوع اون برای مکان مدنظر رو انتخاب کنید. پس در ادامه مدل‌های مختلف کابل‌های ابزار دقیق که پرکاربردتر هستن رو معرفی می‌کنیم:

کابل ابزار دقیق آرموردار یا زره دار

کابل ابزار دقیق زره دار یکی از پرکاربردترین مدل‌های کابل برق هست که معمولا با کابل شیلد دار اشتباه گرفته میشه. دقت کنید که لایه شیلد و زره در کابل ابزار دقیق متفاوت هستن و به عبارتی میشه گفت همه کابل‌های ابزار دقیق چه آرمور داشته باشن، چه نداشته باشن، لایه شیلد رو حتما دارن. حالا آرمور چی هست؟ کابل آرموردار (Armoured Cable) که بهش کابل قدرت مسلح هم گفته میشه، یک لایه محافظتی به اسم زره داره که دقیقا در زیر پوشش خارجی قرار گرفته و از سیم‌های کابل در برابر فشار و ضربه و ساییدگی محافظت می‌کنه. این لایه زره یا آرمور خودش از جنس آلومینیوم یا فولاد بوده و باعث افزایش طول عمر کابل شبکه میشه.

با توجه به مقاومت بالای کابل آرمور دار، در شرایط سخت و پرخطر که احتمال ضربه و فشار، جویده شدن توسط جوندگان بالا هست و در مصارف زیردریایی و صنعت نفت و پتروشیمی از این نوع کابل استفاده میشه. همان‌طور که در تصویر می‌بینید لایه زره یا آرمور، خودش می‌تونه سه نوع مختلف داشته باشه.

کابل ابزار دقیق عایق پلی اتیلن (PE)

منظور از عایق PE در این دسته‌بندی، جنس لایه عایق هادی کابل ابزار دقیق هست. همان‌طور که در توضیح ساختار کابل ابزار دقیق گفتیم، این نوع از کابل ابزار دقیق خودش بر اساس ویژگی‌های لایه‌های دیگر کابل به سه دسته P1T1، P1T2، P1T3 تقسیم میشه. مقاومت کابل ابزار دقیق پلی اتیلن از کابل ابزار دقیق PVC بیشتره. این کابل علاوه بر اندازه‌گیری سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال، در مدارهای فرمان با ولتاژ DC پائین هم کاربرد داره.

کابل ابزار دقیق پلی وینیل کلراید (PVC)

جنس عایق هادی در این نوع از کابل ابزار دقیق، از PVC هست که خودش به دو نوع زره دار و بدون زره تقسیم میشه. به صورت کلی میشه مشخصات کابل ابزار دقیق پی وی سی رو به این صورت نشون داد:

جنس هادی	مس کلاس 2 یا 5
جنس روکش	PVC
جنس اسکرین	PVC
محدوده مقاومت دمایی	15- تا 75+ درجه سانتی‌گراد

کابل ابزار دقیق سرب دار

همان‌طور که از اسم این نوع از کابل ابزار دقیق مشخصه، در لایه‌های ساختاری این کابل از لایه سربی استفاده شده که باعث مقاومت کابل در برابر مواد شیمیایی و هیدروکربن‌ها و مواد نفتی در گذر زمان میشه. به همین دلیل در صنایع نفتی، پالایشگاه‌ها و محیط هایی که مواد شیمایی زیادی در مجاورت کابل‌ها هستن، از کابل ابزار دقیق سربدار استفاده میشه.

کابل ابزار دقیق ضد آتش

بسیاری از کاربران کابل ابزار دقیق، معمولا در زمان انتخاب و خرید این نوع از کابل‌ها به دنبال کابل‌های نسوز و مقاوم در برابر حرارت هستن. کابل ضدآتش ابزار دقیق که مطابق با استانداردهای BS5308 و PAS5308 ساخته میشه مشخصاتی داره که تا سه ساعت در برابر دمای بالا و اشتعال مقاومت داره. استفاده از سیلیکون رابر، نوار میکا و لایه XPLE در ساختار کابل و انتخاب جنس مس آنیل شده برای هادی کابل نمونه‌ای از این مشخصات هستن که کابل رو در برابر گرما و اشعه UV مقاوم می‌کنن.

آنچه در معرفی کابل ابزار دقیق گفتیم

در این مقاله و در جهت راهنمای خرید کابل شبکه، نوعی از کابل به نام کابل ابزار دقیق رو معرفی کردیم. گفتیم کابل ابزار دقیق آرموردار نوعی از این کابل هست که به دلیل ساختار ویژه، در برابر شرایط آب و هوایی سخت مقاومت بالایی داره و از اون در محیط هایی که نیازه کابل در زیر زمین دفن بشه استفاده میشه. کابل ابزار دقیق آموردار می‌تونه ولتاژ پائینی از برق رو بین تجهیزات منتقل کنه به همین دلیل در سنجش فرآیندهای کنترلی و پردازش سیستم‌های داده هم قابلیت داره. امیدواریم که مطالب گفته شده براتون مفید باشه. اگه در مورد کابل ابزار دقیق سوالی براتون باقی مونده، در قسمت نظرات مطرح کنید. کارشناسان متخصص فروشگاه نتران در اسرع وقت پاسخ گوی سوالات شما هستن.

سوالات متداول