انواع کارت گرافیک + آشنایی با کارت گرافیک (GPU) و ویژگی های آن

در دنیای امروز، کارت گرافیک (GPU) فقط یاد آور دنیای بازی های دیجیتال نیست بلکه یکی از مهم ترین اجزای سیستم کامپیوتری شناخته میشود، این قطعه تاثیر زیادی بر عملکرد، کیفیت و حتی قیمت دستگاه دارد.

کارت گرافیک در حوضه های مختلف اعم از: گیمینگ، ویرایش تصاویر و ویدئو، افزایش سرعت پردازشگر ها، پشتیبانی از نرم افزار های سنگین و… اهمیت بسزایی دارد؛ در چند سال اخیر  پیشرفت تکنولوژی  تاثیر گسترده ای بر پیشرفت گرافیک کامپیوتر ها داشته است به طوری که می توان این پیشرفت ها را انقلابی در مقابل نسل های قدیمی دانست.

 در این مقاله: تیم نت ران، با بررسی انواع کارت گرافیک ها، ویژگی های هرکدام و فناوری های جدید به کار گرفته شده در هرمدل ، سعی میکند اطلاعات شما را افزایش داده و شما را در تصمیمی آگاهانه و درست در جهت خرید این قطعه حیاتی یاری کند.

اگر به دنیای دیجیتال و نوآوری علاقمندید حتما تا آخر مقاله با ما باشید.

کارت گرافیک چیست؟ و اهمیت نسل جدید آنها 

کارت گرافیک یا همان (واحد پردازش گرافیکی) یک قطعه سخت افزاری بسیار مهم در سیستم کامپیوتری است.
به طور ساده این قطعه مسئول تولید تصویر برای مانیتور است و در انواع بازی های کامپیوتری، ویرایش ویدئو، طراحی های گرافیکی، محاسبات و انیمیشن ها نقش به سزای دارد؛ از همین منظر برای کسانی که گیمر هستند و یا در کسب و کارهای مثل: طراحی تصاویر، ادیت ویدیو مشغول هستند، کیفیت کارت گرافیک یکی از مهم ترین شاخص های خرید کامپیوتر یا لپ تاپ است، زیرا هرچه گرافیک کامپیوتر بالاتر باشد کیفیت محتوا بهتر است. 

با تحولات نسل جدید نرم افزار ها فقط بازی ها نیاز به پردازشگر قوی ندارند، سیستم ها برای تولید فریم پایدار، پشتیبانی از مانیتور های تا 360 هرتز و حتی محاسبات هوش مصنوعی نیاز به پشتیبانی گرافیکی بالا دارند، از طرفی برخی نرم افزار ها مانند blender , Unreal Ening , وحتی نرم افزار های هوش مصنوعی مثل Stable Diffusion در یک سیستم با گرافیک قدیمی کارایی بالایی ندارند.

انواع کارت گرافیک و جدید ترین مدل های 2025

کارت های گرافیک در دو دسته اصلی قرار میگیرند:

کارت گرافیک آنبرد یا Integrated

این نوع از کارت ها یکپارچه اند و مستقیما روی مادربرد قرار دارند.

امروزه اکثر پردازنده ها دارای گرافیک آنبرد هستند، در این نوع قدرت پردازشی بالا وجود ندارد، اما برای انجام کارهای ساده و روتین بسیار مناسب هستند، همچنین برای اجرای بازی های سبک هم مناسب هستند.

کارت گرافیک مجزا Dedicated/Discrete

این نوع از کارت ها دارای حافظه اختصاصی و پردازنده مستقل هستند و روی مادربرد نصب می شوند، برای گیمینگ های حرفه ای ، تدوین و نرم افزار های سنگین، برنامه نویسی  و ترید مناسب هستند، در صورت نیاز میتوان این کارت ها را ارتقا داد.

 در دنیای امروز بازار انواع کارت گرافیک ها بسیار داغ است و شرکت های بزرگ در حوضه های مختلف دست به تولید این قطعات زده اند در ادامه به معرفی جدیدترین نوع آنها توسط شرکتهای مختلف می پردازیم .

کارت های گرافیک مخصوص گیمینگ (Gaming GPU)

این مدل کارت ها بیشترین سهم بازار را دارا هستند وهمانطور که از نامشان پیداست مورد استفاده برای گیمر ها و علاقمندان دنیایی بازی های رایانه ای هستند و ویژگی های همچون Ray Tracing ,FPS ,افزایش Frame و جلوه های هوش مصنوعی در بازی ها دارند.

جدیدترین مدل گیمینگ NVIDIA (سری RTX 50)

از مدل های  NVIDIA به عنوان پرچمدار دنیای کارت گرافیک گیمینگ می توان نام برد زیرا جدیدترین و بهترین مدل GPU موجود در بازار هستند.

از جدیدترین سری های کارت گرافیک میتوان به RTX 5090 اشاره کرد که از سری RTX 50 است، این کارت گرافیک جزو بهترین کارت گرافیک گیمینگ جهان است. در این بین گزینه‌هایی مثل RTX 5080 یا RTX 5070 هم وجود دارند که قدرت و هزینه پایینتری دارند. 

این مدل ها دارایی ویژگی های نوینی هستند همچون:

• میانگین 102 FPS روی 4K
• حافظه 32 گیگ GDDR7 با سرعت بالا و بهینه
• TGP 575 وات

مدل های گیمینگ جدید از AMD  

کارت گرافیک گیمینگ Radeon RX 90 70 XT یکی از محصولات جدید و پیشرفته  شرکت  AMD است، که از سری نهم به شمار می رود.

این مدل دارای حافظه 16 گیگابایتی GDDR6 است.

 باندی به پهنای 640 گیگابایت بر ثانیه دارد و دیرکرد پایین آن موجب میشود تا بازی ها در وضوح بالا مثل 1440pو4k با نرخ فریم پایین به همراه کیفیت بالا اجرا شوند.

پشتیبانی از نسل جدید فناوری (Fidelity FX Super Resolution) یکی دیگر از ویژگی های شاخص این کارت است که به همراه الگوریتم های پیشرفته،تصاویر را با کیفیت بالاتر بازسازی میکند.

همچنین با قابلیت Fluid Motion Frames، سطح بالاتری از فریم‌ریت  را در بازی‌ها بدون آسیب زدن به سخت‌ افزاربه کاربر  می‌دهد.

 قابلیت Ray Tracing نسل دوم AMD به کاربران کیفیت بالاتر نورپردازی و تصویرسازی در بازی‌ها می دهد.

میتوان گفت مدل Radeon RX 9070 XT انتخابی قدرتمند برای افرادی است که به‌ دنبال کیفیت بالاتر در بازی‌ها، کیفیت گرافیکی دقیق، و پایداری در برنامه های سنگین هستند؛ این مدل  در بازی‌های روز، در رندرینگ سه‌بعدی، ادیت ویدیو و مدل‌های پیچیده‌ی محاسباتی نیز کارایی بالا و مورد تایید ارائه می‌دهد.

مدل های کارت گرافیک گیمینگ جدید Intel

شرکت اینتل یکی از دیگر از عرضه کنندگان نوین و پیشرو در صنعت تولید انواع GPU است.

اخیرا این شرکت نسل دوم کارت های گرافیک کامپیوتری خود را تحت عنوان Battlemage ، با طراحی و معماری xe2 ، فناوری به کار گرفته 5 نانومتری و چیپ BMG-G21 در مدل های B570 و B580 در بازار عرضه کرده است.

و جدیدترین مدل هم Arc 770 است؛ که می‌تواند رقیبی جدی برای کارت گرافیک های مدل انویدیا و ای ام دی باشد.

به تفکیک مشخصات نسل جدید آنها را بیان میکنیم

1. B580 

مجهز به پردازشگر گرافیکی BMG-G21 که با استفاده از روش تولید 6 نانومتری توسط TSMC ساخته شده است.

دارای حافظه 12 گیگابایت گرافیکی، بهره مند از نوع GDDR6 است. که در اجرای بازی های نوین دیجیتال ، تصاویر گرافیکی سنگین بسیار کاربردی است.

این کارت از : 

(20هستهXe2، 20 واحد رهگیری پرتو، 160 واحد افزایش شتاب هوش مصنوعی، 2670 مگاهرتز فرکانس بوست اعلامی و توان مصرفی 190 واتی) پشتیبانی میکند.

 2. B570

دومین کارت این سری است.

 حافظه 10 گیگابایتی GDDR6 را داراست.

این کارت از :

(18هسته Xe2، 18واحد رهگیری پرتو، 144 واحد افزایش شتاب هوش مصنوعی، 2500 مگاهرتز فرکانس  بوست و توان مصرفی 150 واتی) پشتیبانی میکند.

انواع کارت گرافیک های حرفه ای و ورک استیشن (Workstation)

اساسا GPU ها یا گیمینگ هستند یا ورک استیشن، هردو کارت از نظر ظاهری شبیه به هم می باشند، ولی از نظر ساخت و کاربری متفاوت هستند.

ورک استیشن ها برای مصارف خاص مناسب ترند و اغلب متخصصین (طراحان چند بعدی، مهندس ها، تدوینگران، انیمیشن سازان و…) به سراغ آنها میروند.

این نوع از کارت ها دارای شیدرهای خاص و پیشرفته، VRAM نسبتا بالا و درایور های منحصر به فرد نرم افزار های حرفه ای هستند.

طراحی آنها  متمرکز بر پایداری، دقت و پردازش بالای داده ها است.

آنها اغلب در محیط های تجاری و حرفه ای استفاده میشوند.

این GPU ها طوری طراحی شده اند که از پس  مدل های سه بعدی پیچیده و Texture های با کیفیت در طراحی بر بیایند.

مدل های ورک استیشن NVIDIA

شرکت انویدیا رهبر بازار کارت گرافیک های ورک استیشن است.

از مهم ترین دلایل این برتری می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• ثبات پردازشی در پروژه های طولانی و یا چند پروژه همزمان.
• پشتیبانی بالا از Optix و CUDA.
• درایورهای منحصر به فرد Studio,Enterprise
• سازگار با موتور های رندر (Arnold,octane )

مدل های به روز 2025_2024 کارت گرافیک ورک استیشن

1. NAVIDIA RTX A6000

ویژگی های این مدل : 

داری حافظه 48 گیگابایتی  GDDR6 ECC  

رندر کردن تصاویر 8K، پروژه های ساخت فیلم و انیمیشن ، شبیه سازی دینامیک سیالات

توان بالای FP32 ( اولین انتخاب برای استودیو های بزرگ VFX)

بهترین  کاربرد برای مدیریت صحنه ها یا پروژه های بسیار پیچیده.

2. NVIDIA RTX A5000

ویژگی های این مدل: 

 دارای حافظه 24 گیگابایتی GDDR6.

مصرف  انرژی کمتر و قیمت پایین تر نسبت به مدل A6000.

 مناسب برای طراحی های صنعتی ، مدل سازی ها و تصویر و انیمیشن سازی.

یک انتخاب مقرون به صرفه تر برای استودیو های سطح متوسط.

 3. NVIDIA RTX 600 Ada Generation

این مدل جدید ترین مدل کارت گرافیک ورک استیشن است.

ویژگی های این مدل:

دارا بودن حافظه 48 گیگابایتی GDDR6 ECC.

قدرت و توانی بسیار بالا تر از A600.

در حال حاضر بهترین گزینه برای VFX، متاورس و رندر 12K.

عملکرد پردازشگری حدود 2 تا3 برابر بیشتر نسبت به نسل قبلی دارد.

مدل جدید کارت گرافیک  ورک استیشن AMD

این مدل از کارت ها نیز برای مدلسازی و پروژه های صنعتی بسیار بهینه هستند.

در پروژه های معماری ها و طراحی خودرو بسیار کارکرد مناسبی دارند.

مدل های به روز 2025_2024 کارت گرافیک ورک استیشن

  Radeon Pro W7900

ویژگی های این مدل:

 دارا بودن حافظه 48 گیگابایتی.

در طراحی صنعتی  بسیار عالی عمل میکند.

جز قدرتمندترین ورک استیشن ها از برند AMD است.

مناسب برای کارهای عمرانی مهندسی و پروژه های پیچیده.

انواع کارت گرافیک مخصوص هوش مصنوعی(AI GPUs)

کارت گرافیک هوش مصنوعی برخلاف مدل های گیمینگ و مصرفی که برای بازی ها  و کار های طراحی استفاده میشوند، اغلب برای پردازش های سنگین محاسباتی، مدل های یادگیری ماشینی، اجرای شبکه های عظیم عصبی عملیات های پیچیده داده ها استفاده میشود.

برند های موفق رقابتی تنگاتنگ برای عرضه این کارت ها با توان پردازشی  بالا آغاز کرده اند.

جدید ترین AI از NVIDIA

1.NVIDIA B200 (Blackwell)

ویژگی های این مدل:

بر پایه معماریBlackwell ساخته شده است.

دارای حافظه  گرافیکی 192 گیگابایتی .HBM3e 

پشتیبانی از دقت بالا در محاسبات فنی.

فرایند تولید TSMC 4NP برای نسخه دیتاسنتر.

توان مصرفی 1000 وات.

2. NVIDIA H200 (Hopper Refresh)

ویژگی های این مدل:

 بر پایه معماری Hopper ساخته شده.

اولین GPU ای است که از حافظه HBM3e پشتیبانی میشود.

دارای 143 گیگابایت ظرفیت حافظه.

طراحی منحصر به فرد برای تولید محتوا با هوش مصنوعی، مدل های زبانی (LLM) و شبیه سازی های علمی .

مدل AI از AMD

1. AMD Instinct MI300X

ویژگی های این مدل: 

ساخته شده بر پایه معماری CDNA 3.

دارای حافظه داخلی 192 گیگابایتی HBM3.

عملکرد محاسباتی دقیق و بالای ماتریسی.

طراحی مناسب برای کاربران هوش مصنوعی بزرگ یا توان 750 وات.

قیمت بالا نسبت به رقبا.

 نوآوری های جدید در دنیای کارت های گرافیک (نسل 2024-2025)

با پیشرفت تکنولوژی در انواع کارت گرافیک ها دیگر تمرکز اصلی بازار روی افزایش قدرت به طور خام نیست. شرکت ها در نوآوری های جدید همچون: معماری های نوین، افزایش فریم ریت ها و بهبود Ray Tracing دست به رقابت میزنند در ادامه به مهم ترین نوآوری های نسل جدید می پردازیم.

1.معماری NVIDIA Blackwell

این معماری با تمرکز بر پردازشگر های هوش مصنوعی طراحی شده که در کارت های B200 و H200 موجود است.

در این معماری قدرت هسته های Tensor چند برابر شده است.

دارای حافظه فوق سریع HBM3e هستند.

رفع اشکال و بهبود در Ray Tracing .

2. معماری AMD RDNA 4

 در سال ۲۰۲۵ این معماری با افزایش راندمان موجب کاهش مصرف انرژی میشود .

دارای هماهنگی بهتر با FSR 3.1 است.

3. معماری Intel Xe2

شرکت اینتل در این نسل مشکلات درایوری پیشین را رفع کرده و با افزایش واحد های Ray Tracing عملکرد قوی تری را ارائه میدهد.

این معماری به صورت ویژه برای کارت های Battlemage ساخته شده است.

4. فناوری DLSS 3.5 در NVIDIA

این فناوری یک روش جدید برای بازسازی نورپردازی و افکت ها به گیمر ها میدهد.

از هوش مصنوعی برای تولید پیکسل های با کیفیت بالاتر استفاده میکند. 

 FPS را بدون افت کیفیت تا حد قابل توجهی افزایش میدهد.

 فریم ریت (FPS) و نقش آن در گرافیک های نوین

فریم ریت یا FPS مخفف عبارت Frame Per Second است.

وقتی درباره فریم ریت صحبت میکنیم بیشتر نقش آن در بازی ها در ذهنمان تداعی میشود؛ به  تعداد فریم های که در هر ثانیه روی صفحه نمایش داده میشود فریم ریت میگوید، هر فریم یک تصویر ثابت است و هنگامی که این تصاویر پشت سرهم و با سرعت بالا پخش میشوند ، مغز آنها را مانند یک تصویر متحرک درک میکند.

در نسل های جدید کارت های گرافیکی مانند DLC 3.5 در NVIDIA و FSR 3.1 در AMD استفاده میشود.

این فناوری با تولید فریم های بیشتر توسط هوش مصنوعی FPS را تا چند برابر افزایش میدهد به طوری  که حتی کارت های میان رده هم موفق یه پخش بازی های سنگین در کیفیت بالا شوند.

موارد مهم در انتخاب GPU

در اولین گام باید مشخص کنید که برای چه نیاز و کاربردی میخواهد سیستم تهیه کنید. 

برای مثال :

 اگر گیمینگ حرفه ای میخواهید، باید سراغ مدل های پرچمدار با حافظه و فناوری بالا بروید مثل FSR و DLSS.

اگر گیمینگ میان رده با تدوین و طراحی سبک میخواهید، کارت های میان رده  با فریم ریت مناسب، کافی هستند.

اگر برای امور روزمره و کارهای سبک میخواهید، کارت های اقتصادی و آنبرد مناسب هستند.

2. بودجه 

اگر بودجه شما برای خرید مشخص باشد، خیلی راحت می توانید کارت های با میزان بودجه خود را شناسایی کنید، همیشه تعادل بین قیمت و کیفیت را درنظر داشته باشید.

3. رزولوشن و نرخ فریم 

رزولوشن پردازنده و FPS مورد نظر نقش کلیدی در انتخاب دارد، برای مانیتور های 4k  کارت های قوی تر ضروری است.

جمع بندی

در پایان دریافتیم که کارت گرافیک یکی از مهمترین قطعات سیستم کامپیوتری است.

مواردی همچون گیمینگ، تدوین، طراحی، محاسبات هوش مصنوعی و نرم افزار های سنگین بر عهده این قطعه است.

نسل جدید کارت ها با فناوری های هوش مصنوعی، معماری های جدید، افزایش و بهبود Ray Tracing  دنیای گرافیک را متحول کرده است.

هر نوع از کارت ها از آنبرد اقتصادی تا گیمینگ و ورک استیشن های حرفه ای، هرکدام دارای مزایا و محدودیت های هستند.

در انتها انتخاب  کارت گرافیک مناسب به عواملی همچون بودجه مورد نظر، فریم ریت بالا، رزولوشن و…. بستگی دارند.

با شناخت انواع کارت های گرافیک، هر کاربر می تواند در جهت نیاز خود تصمیمی آگاهانه بگیرد و سیستم  مناسب خود را انتخاب نماید.

سوالات متداول