رنگ بندی کابل شبکه و استانداردهای آن

رنگ بندی کابل شبکه یکی از مهم‌ترین نکاتی هست که تکنیسین‌های شبکه و هر کسی که قصد داره کابل‌های شبکه رو سوکت بزنه، باید یاد بگیره. یکی از جالب‌ترین نکات درباره‌ی کابل‌های اترنت، همین رنگ بندی کابل شبکه هست. رنگ‌ها روشی هستند که برای مدیریت انتقال داده از میان هشت پین یک کابل شبکه انتخاب شدند. شناخت رنگ‌ها و استاندارد کابل شبکه به شما کمک می‌کنه که نوع کابل رو هم بشناسید. یعنی شما باید برای تشخیص نوع کابل لن اول از همه استاندارد کابل لن رو بررسی کنید که از طریق همین رنگ‌ سیم‌های داخلش مشخص میشه.

اما نگران نباشید بحث رنگ بندی کابل لن و استانداردهاش اصلا چیز پیچیده‌ای نیست و خیلی زود می‌تونید اونا رو یاد بگیرید. در این مقاله ما به روشی ساده این استانداردها و انواع کابل‌ها رو برای شما توضیح میدیم.

رنگبندی کابل شبکه

گفتیم که منظور از رنگ بندی کابل شبکه، رنگ‌هایی هست که برای هشت رشته سیم داخل کابل به کار رفته. به طور کلی کابل‌های شبکه از نوع اترنت هستند که از هشت رشته سیم یا چهار جفت سیم تشکیل میشه. هر کدام از این رشته سیم‌ها یک رنگ منحصر به فرد دارند و وظیفه‌ی خاصی در شبکه انجام میدن. زمانی که یک شخص قصد سوکت زدن به کابل شبکه داشته باشه، باید این رنگ‌ها رو از هم تفکیک کنه و به ترتیبی درست اونا رو کنار هم بچینه. رنگ‌های داخل کابل شبکه دو دسته هستند.

رنگ‌های اصلی که عبارتند از: آبی، سبز، نارنجی و قهوه‌ای
رنگ‌های فرعی عبارتند از: آبی سفید، سبز سفید، نارنجی سفید و قهوه‌ای سفید.
کاربرد هر کدام از این رنگ‌ها به شکل زیر هست:

• سبز برای سیگنال‌های مثبت و سبز سفید برای سیگنال‌های منفی
• نارنجی و نارنجی سفید برای دریافت داده
• آبی و آبی سفید برای انتقال صوت
• قهوه‌ای و قهوه‌ای سفید برای کمکی

استانداردهای رنگ بندی کابل شبکه

اگر به سوکت‌های شبکه دقت کرده‌ باشید، میبینید که این سوکت‌ها هشت پین داخلشون دارند. وقتی که بخواید یک کابل اترنت رو به سوکت شبکه وصل کنید، باید رشته سیم‌های داخل کابل رو با ترتیبی مشخص بچینید تا سوکت شما عملکرد درستی داشته باشه. اینجاست که بحث استانداردهای رنگبندی کابل لن مطرح میشه. به طور کلی شما می‌تونید بر اساس دو استاندارد، کار چیدن رشته سیم‌ها و سوکت‌زنی کابل رو انجام بدید. در ادامه این دو استاندارد رو با هم می‌شناسیم.

استاندارد T568A

این استاندارد از زمان استفاده‌ از کابل‌های cat5 رواج پیدا کرد. این استاندارد در اغلب نقاط دنیا مثل کشورهای اروپایی و تمام تاسیسات دولتی ایالات متحده استفاده میشه. در ایران هم کمابیش شبکه‌های نصب شده با این استاندارد هستند. در استاندارد T568A سیم‌های سبز و سبز سفید، وظیفه‌ی انتقال داده و سیم‌ها نارنجی و نارنجی سفید وظیفه‌ی دریافت داده رو دارند. مابقی سیم‌ها بلااستفاده هستند. ترتیب قرارگیری سیم‌های شبکه در سوکت با استاندارد T568A به شکل زیر هست.

استاندارد T568B

این استاندارد از وقتی رواج پیدا کرد که کابل‌های Cat6 جای کابل‌های نسل پنجم رو گرفتند. البته استاندارد T568B کاملا جایگزین T568A نشده و کماکان شبکه‌هایی هستند که از T568A استفاده می‌کنند. اما شبکه‌های جدید اکثرا با T568B هستند. این استاندارد در اکثر شبکه‌های اترنت نوپا دیده میشه. در T568B هم ما از چهار سیم برای ارسال و دریافت داده استفاده می‌کنیم که عبارتند از: نارنجی و نارنجی سفید برای انتقال داده و سبز و سبز سفید برای دریافت داده. سایر رشته‌ سیم‌های داخل کابل بلااستفاده هستند. شکل زیر ترتیب قرار گرفتن رشته‌ سیم‌ها در استاندارد T568B رو نشون میده.

بر اساس رنگبندی، کابل‌های شبکه چه تفاوتی دارند؟

وقتی که قصد دارید تجهیزات شبکه رو به هم و به شبکه‌ی اصلی وصل کنید، باید حتما به رنگ بندی کابل شبکه و نوع استانداردش توجه کنید. شما نمی‌تونید به هر شکلی که تمایل دارید، کابل‌ها رو سوکت بزنید و به هم وصل کنید. به طور کلی برای سوکت زدن و اتصال کابل‌ها باید مشخص کنید که این کابل قراره چه وسایلی رو به هم متصل کنه، بعد نوع مناسب رو براش انتخاب کنید. در ادامه انواع کابل‌های شبکه بر اساس این استانداردهای سوکت‌زنی رو به شما معرفی می‌کنیم.

کابل کراس اور Crossover

کابل شبکه کراس اور به کابلی گفته میشه که در دو سرش دو تا استاندارد متفاوت استفاده بشه. یعنی اگر یک طرف کابل از استاندارد T568B استفاده کردید، طرف دیگه باید با استاندارد T568A سوکت زده بشه. در واقع باید فرستنده‌ها و گیرنده‌های دو سر کابل با هم عوض بشن. از این نوع کابل وقتی استفاده می‌کنیم که بخوایم دو تا وسیله‌ی هم نوع مثلا دو تا پی‌سی رو به همدیگه وصل کنیم. شکل سوکت‌زنی یک کابل کراس به صورت زیر هست.

کابل شبکه استریت Straight

کابل‌های شبکه استریت که بهشون مستقیم هم گفته میشه، وقتی استفاده میشن که بخواید دو تا وسیله‌ی غیر هم‌نوع رو به همدیگه وصل کنید؛ مثلا یک کامپیوتر رو به سوئیچ یا روتر. کابل‌های استریت از اسمشون هم مشخصه، در هر دو طرفشون از یک استاندارد مشخص استفاده میشه. یعنی یا با استاندارد T568B سوکت زده میشن یا T568A. بنابراین در یک کابل استریت، گیرنده‌های کابل شما در دو طرف به یک شکل هستند. جزییات بیشتر درباره تفاوت کابل استریت و کراس اور رو می تونید در مقاله تفاوت کابل شبکه crossover و straight مطالعه کنید. نحوه‌ی سوکت زدن کابل استریت رو در شکل زیر می‌بینید.

کابل رول اور Rollover

کابل‌های رول اور که بهشون کابل کنسول سیسکو یا کابل کنسول هم گفته میشه، برای متصل کردن کامپیوتر به پورت‌های کنسول روتر یا سوئیچ استفاده میشن. روترها و سوئیچ‌ها معمولا هم پورت اترنت دارند و هم پورت کنسول. پورت کنسول به شما اجازه میده که به روتر یا سوئیچ وصل بشید و اونو تنظیم کنید. در صورتیکه پورت اترنت فقط برای اتصال به شبکه هست. کابل‌های رول اور به صورت کاملا قرینه در دو طرف وصل میشن.

به عبارت بهتر در یک طرف ما از استاندارد  T568B استفاده می‌کنیم و در طرف دیگه همین ترتیب رشته سیم‌ها به صورت معکوس نصب میشن. این نکته رو هم در نظر داشته باشید که یک طرف کابل رول اور ما سوکت نداریم، بلکه کانکتور DB9 وصل می‌کنیم. البته امروزه از کانکتورهای USB هم برای این نوع کابل استفاده میشه.

حرف آخر

رنگ بندی کابل شبکه برای تشخیص نوع استاندارد وهمین‌طور سوکت‌زنی کابل خیلی اهمیت داره. معمولا وقتی که قصد دارید در یک شبکه‌ی موجود کابل اضافه کنید، لازمه که به نحوه‌ی سوکت‌زنی کابل‌های قبلی دقت کنید تا استاندارد مناسب رو بر اساس اونا انتخاب کنید. در این مقاله ما دو استاندارد کابل شبکه رو با هم بررسی کردیم. این دو استاندارد ذاتا هیچ برتری نسبت به همدیگه ندارند و تنها چیزی که مهمه اینه که در یک سازمان یا منطقه‌ی خاص کدوم یکی بیشتر استفاده شده.

در واقع انتخاب استاندارد درست باید بر اساس نوع سازمان و شبکه‌ای که در اون کار می‌کنید، انجام بشه. در این مقاله انواع رنگبندی کابل شبکه و ترتیب قرارگیری هر کدوم از این رنگ‌ها رو شناختیم و کابل‌های شبکه بر اساس رنگبندی و کاربرد رو بهتون معرفی کردیم. حواستون باشه موقع سوکت‌زنی کابل شبکه علاوه بر کاربرد کابلی که قراره سوکت زده بشه، به نحوه‌ی سوکت‌‌زنی کابل‌های قبلی شبکه هم دقت کنید.

سوالات متداول