IPS ، TN ، VA یا OLED ؟ بهترین تکنولوژی صفحه نمایش کدام است ؟

در دورانی زندگی می‌کنیم که از هر طرف توسط نمایشگرهای مختلف احاطه شدیم؛ از صفحه نمایش های تبلیغاتی شهری گرفته تا تلویزیون و مانیتور و تلفن همراه. این نمایشگرها از تکنولوژی‌های مختلفی بهره می‌برن و کیفیت‌های متفاوتی رو ارائه می‌کنن. در این مقاله قصد داریم شما رو با انواع این فناوری‌ها آشنا کنیم تا بهترین تکنولوژی صفحه نمایش رو بهتر بشناسید؛ چراکه کیفیت نمایشگر معیاری تعیین‌کننده در انتخاب و خرید تلویزیون، لپ‌تاپ، مانیتور یا موبایل محسوب میشه.

ویژگی های پنل TN : دغدغه‌ی حریم شخصی

پنل TN مخفف عبارت Twisted Nematic هست و پرکاربردترین و ارزون‌ترین پنل LCD محسوب میشه. علت ارزون بودن این تکنولوژی اینه که درجات مختلفی داره و مدت‌زمانی طولانی از حضورش در بازار می‌گذره. البته ارزون بودن تکنولوژی TN به قیمت پایین بودن تراکم پیکسلی و کیفیت رنگ و همچنین محدودیت زاویه‌ی دید نمایشگر تموم شده تا به‌سختی بشه اون رو بهترین تکنولوژی صفحه نمایش معرفی کرد.

در صفحه نمایش های LCD ، هر پیکسل از ساب پیکسل های قرمز، سبز و آبی تشکیل شده. رنگ‌هایی که کاربر روی تصویر مشاهده می‌کنه، از ترکیب میزان متغیری از نور در این پیکسل ها شکل می‌گیره. مشکل پنل TN گستره‌ی پذیرش 6 بیتی اون در هر کانال رنگیه (6-bit per channel) که این مقدار در نمایشگرهای باکیفیت‌تر به 8 بیت میرسه. پنل تی ان سعی می‌کنه این کمبود رو با استفاده از تکنولوژی Frame Rate Control ( FRC ) جبران کنه؛ روشی که در واقع ترفندی پیکسلی محسوب میشه که از رنگ‌های متناوب برای ایجاد درک ثالث استفاده می‌کنه. اما FRC جایگزینی ضعیف برای بازسازی رنگ 24 بیتی به‌حساب میاد و چندان راضی‌کننده نیست. با این حال، پنل تی ان همچنان در انواع صفحه نمایش لپ تاپ به‌کار میره.

بهترین تکنولوژی صفحه نمایش برای گیمینگ

وقتی صفحه‌ی بی‌روح پنل TN رو با وارونگی رنگ از زوایای کناری مقایسه کنید، احتمالا از خرید این نوع مانیتور منصرف میشید. اما واقعیت اینه که این نوع پنل خوبی‌های خودش رو هم داره؛ به‌طوری ‌که تکنولوژی های جدید مانیتور هم نتونستن اون رو از رده خارج کنن. شاید مهم‌ترین مزیت پنل TN رو بشه سرعت پاسخ‌گویی ( Response Time ) اون معرفی کرد. نرخ پاسخ‌دهی صفحه نمایش با واحد میلی‌ثانیه محاسبه میشه و به مدت‌زمانی که طول می‌کشه یک پیکسل از وضعیت رنگی به وضعیتی دیگه تغییر کنه، اشاره داره. این معیار با عنوان سرعت تغییر خاکستری به خاکستری ( GTG Speed ) هم شناخته میشه. هرچقدر این عدد کوچیک‌تر باشه، مانیتور کیفیت بهتری داره.

صفحه نمایش های TN که سال‌هاست مورد توجه شرکت‌های تولیدکننده‌ی نمایشگر قرار دارن، پیشرفت خوبی رو در این زمینه تجربه کردن و در حال حاضر اعدادی مثل 1 یا 2 میلی‌ثانیه رو به ثبت می‌رسونن. نرخ تازه‌سازی ( Refresh Rate ) این پنل ها بسیار بالاست و به 144 یا حتی 240 هرتز میرسه.

با کنار هم قرار دادن ویژگی‌های پنل TN و درک درست از نقاط قوت و ضعف این نوع نمایشگر میشه به این نتیجه رسید که اگرچه تی ان بهترین تکنولوژی صفحه نمایش نیست، اما محدودیت زاویه دید این دسته از نمایشگرها اون‌قدر هم آزاردهنده به‌حساب نمیاد. اگه جزو کاربرهایی هستید که لپ تاپ تون همیشه همراه‌تونه، پنل تی ان به خاطر زاویه دید محدودش میتونه حریم خصوصی شما رو تامین کنه. اگه از بی‌روح بودن رنگ‌های این تکنولوژی بگذریم، TN به خاطر قیمت مناسبی که داره، انتخاب بدی به‌حساب نمیاد.

ویژگی های پنل IPS : بهترین تکنولوژی صفحه نمایش

پنل IPS یا In-Plane-Switching برای برطرف کردن نقاط ضعف تکنولوژی TN طراحی شده. در این تکنولوژی هم از کریستال‌های مایع، فیلترهای  پولاریزه و فرستنده‌ها استفاده میشه؛ اما آرایش اون‌ها برای بالا بردن وضوح رنگ و کم کردن تحریف نور تغییر کرده. علاوه بر این، صفحه نمایش های IPS برخلاف نمایشگرهای TN از عمق 8 بیتی برای هر رنگ استفاده می‌کنن که نتیجه‌اش ارائه‌ی 256 درجه تیرگی مختلف برای هرکدوم از رنگ‌هاست.

تفاوت کیفیت پنل های IPS و TN بسیار برجسته است و در همون نگاه اول خودش رو نشون میده. در حالی‌ که مانیتورهای تی ان هرگز کیفیت رنگ و زاویه دید خوبی نداشتن، نمایشگرهای آی پی اس به تولید رنگ های زنده و حفظ وضوح تصویر از زوایای مختلف، شهرت پیدا کردن. گذشته از این، فشردن انگشت روی صفحه نمایش های IPS اعوجاج ایجاد نمی‌کنه تا این نوع نمایشگرها برای استفاده در صفحات تاچ و تکنولوژی مانیتور لمسی بسیار مناسب باشن. در واقع در بازار محصولات میان‌رده، آی پی اس بهترین تکنولوژی صفحه نمایش محسوب میشه؛ حتی اگه بهترین لپ تاپ گیمینگ از این نوع پنل استفاده نکنه.

نمایشگرهای آی پی اس به خاطر ساختار پیچیده و فرستنده‌ها و روشنایی اضافه‌ای که برای هر پیکسل احتیاج دارن، نسبت به مانیتورهای TN گرون‌تر هستن. از طرف دیگه، پیچیدگی ساختاری باعث میشه سرعت پاسخ‌دهی و نرخ تازه‌سازی فریم پنل IPS از نوع TN خیلی پایین‌تر باشه. سرعت پاسخ‌دهی مانیتور IPS معمولی 8 میلی‌ثانیه و بهترین انواع اون 5 میلی‌ثانیه است. نرخ تازه‌سازی فریم اکثر صفحه نمایش های IPS 60 هرتزه و بهترین نمونه‌های این تکنولوژی که برای گیمینگ طراحی شدن سرعت 144 هرتز رو (با قیمتی بسیار بالا) به کاربر ارائه می‌کنن. اما اگه دنبال بهترین تکنولوژی مانیتور برای کارهای گرافیکی می‌گردید، آی پی اس بهترین ال سی دی برای شماست.

انواع پنل IPS

پژوهش‌های زیادی برای بهبود عملکرد تکنولوژی IPS انجام شده که از مهم‌ترین نتایج اون میشه به توسعه‌ی PLS توسط سامسونگ و معرفی AHVA از سوی AU Optronics اشاره کرد. سامسونگ مدعیه پنل PLS از جهات زیادی نسبت به IPS پیشرفت داشته؛ مثلا قیمتش کاهش پیدا کرده، روشنایی تصویر و زاویه دید بیشتر شده و امکان طراحی انعطاف‌پذیر رو در اختیار صفحه نمایش گذاشته. انواع ال سی دی مبتنی بر IPS در حال توسعه هستن که کاربرها رو به شکستن قیمت این پنل پرکاربرد امیدوار می‌کنن.

ویژگی های پنل VA : ترکیبی از IPS و TN

بین پنل پرسرعت TN و پنل غنی از رنگ IPS ، تکنولوژی میانه‌ای به اسم VA یا Vertically Aligned وجود داره که یکی از انواع پنل صفحه نمایش نسبتا جدید محسوب میشه و گونه‌های PVA و MVA اون معروف هستن. پنل VA از همون رویکرد عمق رنگ 8 بیتی IPS در هر کانال و طراحی کریستال برای بازسازی رنگ‌های زنده پیروی می‌کنه؛ اما در عین حال تاخیر در پاسخ‌دهی پایین و سرعت بالای نرخ تازه‌سازی پنل TN رو هم حفظ کرده. نتیجه‌ی این ترکیب، نمایشگریه که مثل IPS غنی از رنگ و مثل TN سریعه. در واقع VA قرار بوده بهترین تکنولوژی صفحه نمایش رو با قیمتی مناسب در اختیار کاربر بذاره.

پنل های وی ای ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارن که بعضی از اون‌ها مثبت و بعضی دیگه منفی محسوب میشن. مزیت مهم پنل VA نسبت به انواع IPS و TN ، برتری اون در بحث کنتراست هست که به میانگین 1:5000 میرسه و در نتیجه رنگ مشکی بهتری تولید می‌کنه. نمونه‌های پیشرفته‌ی VA مثل MVA از نرخ تازه‌سازی 120 هرتز هم پشتیبانی می‌کنن. روی کاغذ به‌نظر میرسه VA بهترین فناوری صفحه نمایش باشه.

در کنار همه‌ی خوبی‌ها، پنل VA مشکلاتی هم داره. اولین مشکل، رنگ‌های بی‌حس و تغییر کنتراست تصویر بر اثر تغییر زاویه در مانیتور LCD از این نوع است که نمایشگرهای TN رو به یاد میاره. بنابراین مانیتورهای VA برای کارهای گرافیکی که دقت رنگ در اون‌ها اهمیت زیادی داره، مناسب نیستن. گیمرها هم از تغییر روشنی به تاریکی پیکسل ها راضی نیستن؛ چون این انتقال با سرعت بالایی اتفاق میفته، اما گذر از رنگ‌های تیره‌تر تاخیر بیشتری داره که باعث میشه تصویر محو بشه. از طرف دیگه، نمایشگرهای VA از انواع پنل مانیتور ارزون‌قیمت نیستن و نمیشه به‌عنوان صفحه نمایش های اقتصادی به اون‌ها نگاه کرد. بنابراین انتخاب اون‌ها مستلزم مطالعه‌ی راهنمای خرید مانیتور هست.

ویژگی های پنل OLED : روی کاغذ بهترین تکنولوژی صفحه نمایش، اما …

موج نوآوری در بازار صفحه نمایش قصد توقف نداره و ما هر روز شاهد رونمایی از تکنولوژی‌های جدید در صفحه نمایش گوشی های موبایل و تلویزیون هستیم. نمایشگرهای OLED یکی از این فناوری‌های جذاب محسوب میشن که بر اساس تکنولوژی LED شکل گرفتن و طرفدارهای خاص خودشون رو دارن. مزیت اصلی پنل OLED اینه که هر پیکسل اون رو میشه به‌طور جداگانه کنترل کرد که این ویژگی به تولید رنگ مشکی واقعی و رنگ‌های پرطراوت ختم میشه. از نظر کیفیت رنگ، OLED قطعا بهترین تکنولوژی صفحه نمایش به‌حساب میاد.

صفحه نمایش های OLED بالاترین کنتراست و وسیع‌ترین زاویه دید ممکن رو در اختیار کاربر میذارن و سرعت پاسخ‌دهی بسیار بالایی دارن؛ اما این دستگاه‌ها مشکلات خاص خودشون رو هم دارن. مثلا OLED در مقایسه با IPS شدت روشنایی کمتری داره. گذشته از این، دو مشکل اساسی وجود داره که باعث میشه کاربرها از پنل OLED کمتر استقبال کنن: یک، احتمال بالای سوختن تصویر به دلایل مختلف؛ دو، قیمت سرسام‌آور این تکنولوژی. احتمالا باید چند سالی منتظر بمونیم تا مشکلات این نوع نمایشگرها رفع بشه و قیمت اون‌ها پایین بیاد.

حرف آخر

در این مطلب تلاش کردیم بهترین تکنولوژی صفحه نمایش رو به شما معرفی کنیم و به همین منظور ویژگی های پنل های TN ، IPS ، VA و OLED رو با هم مرور کردیم. اگه از لپ‌تاپ یا کامپیوترتون برای کارهایی مثل برنامه‌نویسی یا اجرای فایل‌های اداری و حتی گیمینگ استفاده می‌کنید، نمایشگرهای TN براتون مناسب‌تر هستن. اما اگه اهل فیلم دیدن یا کارهای گرافیکی هستید، به صفحه نمایش های IPS توجه بیشتری داشته باشید. نمایشگرهای VA و OLED ریسک بالاتری دارن و بهتره با اشراف کامل سراغ اون‌ها برید. شما چه نوع نمایشگری رو می‌پسندید؟

دانلود فایل PDF این مقاله:

دانلود PDF مقاله

سوالات متداول: