بررسی پردازنده های سری 5000 رایزن
همونطور که میدونید، مدتی از معرفی و عرضهی پردازنده های سری 5000 رایزن میگذره. با این حال، هنوز میان عرضه و تقاضا تعادل برقرار نشده و این محصولات در بازار بهندرت یافت میشن. در این مقاله، قصد بررسی این محصولات نادر از شرکت AMD رو داریم. همچنین در ادامه با بررسی بنچمارکهای این پردازندهها، اطلاعات بیشتری رو در مورد این نسل از پردازندههای رایزن در اختیار شما قرار میدیم. به این ترتیب میتونید با دیدی باز و آگاهانه CPUهای این نسل رو بخرید. در انتها بهترین CPU از این نسل رایزن رو برای کاربری گیمینگ معرفی خواهیم کرد. نتران میخواد در این مطلب، برای شما پردازنده های سری 5000 رایزن رو بررسی کنه.
نگاهی به تاریخچهی AMD و نسل رایزن
تقریبا دیگه همه میدونن در صنعت ساخت و طراحی CPU تنها دو کمپانی Intel یا AMD فعالیت دارن. با توجه به یکهتاز بودن اینتل در سالهای گذشته و ضعیفتر بودن پردازندههای کمپانی AMD نسبت به رقیب قدیمیش، این کمپانی اینتل بوده که سهم بیشتری از بازار رو به خودش اختصاص داده.
این غول فناوری، خودش یک تنه در این عرصه از اقبال عمومی بین کاربران و منتقدان بهرهمند بوده. با این حال طی چند سال گذشته، AMD با عرضهی نسل Ryzen بهویژه Ryzen 1700x تونست خودی نشون بده و به رقیب قدیمی بفهمونه که دیگه وقت اون رسیده تا برای سلطه بر بازار باید تلاش کنه و دیگه تسلط بر بازار جهانی کار چندان سادهای نیست.
تاثیر CPUهای رایزن AMD بر تولیدات جدید اینتل
در ابتدای این مقاله، به این موضوع اشاره کردم که بعد از سلطهی چند سالهی اینتل بر بازار، بالاخره AMD با عرضهی نسل رایزن، توجهها رو به سمت خود جلب کرد. این سری از پردازندهها چند ویژگی قابلتوجه داشتن.
- تعداد هستهی بیشتر نسبت به پردازندههای همردهی کمپانی اینتل.
- بالاتر بودن کلاک هسته (فرکانس) نسبت به نسلهای قبلی خود کمپانی AMD.
- قیمت رقابتی و مقرونبهصرفهتر بودن نسبت به پردازندههای همرده اینتل.
دلایل بالا از تاثیرگذارترین عواملی بود که باعث شد AMD بتونه دوباره خودی نشون بده. اما هنوز هم اینتل برتری نسبی خودش رو داشت چراکه همچنان کلاک هستهی پردازندههای اینتل بالاتر بود. همین امر موجب میشد که اینتل برتری نسبی خودش رو حفظ کنه. اینجاست که به جرئت باید گفت در پردازنده های سری 5000 رایزن این مشکل هم تا حدودی رفع شده.
اگه بخوایم به یه جمعبندی در مورد تاثیر CPUهای نسل رایزن AMD بر تولیدات جدید کمپانی اینتل برسیم، باید بگیم سالهای سال بود که کمپانی Intel پردازندههای 4 هستهای تولید میکرد. این مورد رو میتونید از نسلهای ابتدایی Cpu های I7 تا نسل هفتم بهوضوح ببینید و حتی اختلاف قدرت بین I7 6700K و I7 7700K تنها کمتر از 6 درصد بود.
تنها دلیل نزدیکی این تولیدات، نبودن یه رقیب قدرتمند بود. البته بعد از عرضهی نسل اول پردازندههای رایزن، دیدیم که جایگاه اینتل در بازار جهانی متزلزل شد و این کمپانی بزرگ سریعا دست به کار شد. کمپانی اینتل از نسل هشتم خودش با پردازندههای 6 هستهای پردهبرداری کرد و اینطوری شد که با ورود نسل رایزن به بازار نسل جدید، CPUهای اینتل هم دستخوش تغییرات عمدهای شدن.
تفاوت پردازندههای نسل اول Ryzen با پردازندههای Ryzen 5000
قطعا میدونین یکی از دلایل اقبال عمومی پردازندههای کمپانی اینتل بالاتر بودن کلاک هسته در پردازندههای اینتل اونه. مخاطبین عمدهی پردازندههای بالا رده گیمرها، افراد جوون و نوجوونایی هستن که حداقل یکی از معیارهاشون برای خرید یا انتخاب CPU، اجرای بازی با حداکثر بازدهیه.
همونطور که طرفداران بازیهای ویدیویی خبر دارن، پردازندههای AMD بهدلایلی که یکی از اونها پایین بودن فرکانس یا همون کلاک هستهایه، در بازیهای ویدیویی بهمراتب بازدهی کمتری نسبت به پردازندههای اینتل داشتند و این قضیه مزید بر علت شد تا اکثر گیمرها پردازندهی خودشون رو از کمپانی اینتل تهیه کنن. اخیرا این مشکل تا حد بسیار زیادی برطرف شده و در نسل جدید Ryzen دیگه شاهد این مشکل نیستیم. پس، میشه این وعده رو به گیمرها داد که میتونن با خیال راحت از پردازنده های سری 5000 رایزن استفاده کنن.
البته باید به این نکته تاکید کنم که در بازیهای ویدیویی قدیمیتر، تعداد هسته، ملاک اجرای روونتر نبود و یکی از معیارای اصلی اجرای روون بازی و گرفتن فریم بیشتر در بازی ویدیویی، قدرت تکهستهای پردازنده بود. اما جدیدا شاهد هستیم که در بازیهای روز دنیا کمپانیهای بازیسازی تلاس میکنن تا از تمامی هستههای CPU در پردازشهای خودشون استفاده کنن. این موضوع باعث شده که پردازندههای سری جدید یا حتی نسلهای قبلی رایزن در صنعت گیم هم بیشتر به چشم بیان.
معماری Zen 3: مهمترین حرکت AMD پس از Zen
نسل اول پردازندههای رایزن، ورود AMD به عرصهی رقابت رو رقم زد. با عرضهی پردازنده های سری 5000 رایزن، این شرکت برای اولین بار رقیب قدیمی رو پشت سر گذاشت. معرفی Zen 3 با شعار بهبود 19 درصدی IPC نسبت به نسل قبل آغاز شد که خبر خوبی برای علاقهمندان صنعت گیم بود. چیپهای Ryzen 5000 مانند نسل قبل با تکنولوژی 7 نانومتری کمپانی TSMC چاپ میشن. یکی از مهمترین تغییرات Zen3 نسبت به Zen2+ یکپارچهسازی کش L3 داخل هر چیپ بود.
با توجه به تصویر، 32 مگابایت کش L3 مشترک برای هر 8 هستهی داخل هر CCD در مقایسه با نسل قبل که هر CCD شامل دو CCX با 16 مگابایت کش جدا برای هر 4 هسته بود، وجود داره. این عمل، باعث کاهش تاخیر دسترسی به کش و کاهش ترافیک روی Infinity Fabric میشه. در نتیجه رسیدن به کلاکهای بالاتر برای Infinity Fabric و رم رو بدون بهبود لیتوگرافی پردازنده ممکن میکنه.
پردازنده های سری 5000 رایزن
نام محصول | قیمت | تعداد هسته / تعداد رشته | فرکانس پایه / بیشترین فرکانس | توان گرمایی | حافظه کش پردازنده | |
Ryzen 9 5950X | $799 | 16 / 32 | 3.4 / 4.9 GHz | 105W | 64MB (2×32) | |
Ryzen 9 5900X | $549 | 12 / 24 | 3.7 / 4.8 GHz | 105W | 64MB (2×32) | |
Ryzen 7 5800X | $449 | 8 / 16 | 3.8 / 4.7 GHz | 105W | 32MB (2×16) | |
Ryzen 5 5600X | $299 | 6 / 12 | 3.7 / 4.6 GHz | 65W | 32MB (2×16) |
Zen 3 شامل چهار پردازنده R9 5950X ، R9 5900X ، R7 5800X و R5 5600X میشه. این پردازندهها توسط AMD بهترتیب 799 ، 549 ، 449 و 299 دلار قیمتگذاری شدن. این قیمتها با افزایش 50 دلاری نسبت به نسل قبلی، (یعنی سری 3000) تعیین شده. در ادامه این پردازندهها رو بررسی میکنیم.
مشخصات پردازنده Ryzen R9 5950X
پردازندهی R9 5950X پرچمدار سری 5000 رایزن با 16 هسته و 32 رشته است. این پردازنده، دارای فرکانس پایهی 3.4 و بوست 4.9 گیگاهرتزه اونهم با توان گرمایی 105 وات (لازم به یادآوریه که TDP پردازندههای AMD بر اساس فرکانس پایه عنوان میشه). این پردازنده دارای 64 مگابایت کش به صورت 2×32 هست و با قیمت 799 دلار بهعنوان قویترین پردازنده کلاس دسکتاپ نسل 5 خودنمایی میکنه.
مشخصات پردازنده Ryzen R9 5900X
دومین پردازنده با نام R9 5900X دارای 12 هسته و 24 رشته، فرکانس پایه و بوست 3.7 و 4.8 گیگاهرتز، با همون TDP 105 وات و 64 مگابایت کش بهصورت 2×32 ارائه شده که با قیمت 549 دلاری، گزینهی مناسبی برای گرایفیککارها محسوب میشه.
مشخصات پردازنده Ryzen R7 5800X
پردازنده R7 5800X دارای 8 هسته و 16 رشته، فرکانس پایه و بوست 3.8 و 4.7 گیگاهرتز، با TDP 105 وات، و 32 مگابایتم کش و به صورت 2×16 هست. بهعبارتی AMD حتی پردازندهی 8 هستهای رو هم مثل سریهای قبل، بهصورت مولتی چیپ MCM تولید کرده. این پردازنده با قیمت 449 دلار، گیمرها و استریمرها رو هدف قرار داده.
مشخصات پردازنده Ryzen R5 5600X
و حالا نوبت به میانردهی محبوب نسل 5 یعنی R5 5600X میرسه. این پردازنده با 6 هسته و 12 رشته، فرکانس پایه و بوست 3.7 و 4.6 گیگاهرتز، TDP 65 وات و 32 مگابایت کش L3 بهصورت 2×16 خوشقیمتترین محصول این نسل با قیمت 299 دلاره و گزینهی مناسبی برای گیمرها به حساب میاد.
همهی پردازندههایی که در موردشون صحبت شد، توسط مادربردهای سری 500 پشتیبانی میشن، و مادربردهای سری 400 هم بعد از آپدیت بایوس، از سری 5000 رایزن پشتیبانی خواهند کرد. این پردازندهها از 20 lane PCI اکسپرس نسل 4 پشتیبانی میکنن.
تکنولوژی Smart Access Memory
یکی دیگه از شعارهای AMD هنگام معرفی سری 5000 رایزن، تکنولوژی Smart Access Memory (به اختصار SAM) بود. به این شکل که در صورت نصب این پردازندههای نسل جدید و استفاده از کارتهای گرافیک سری Radeon 6000 روی مادربوردهای سری 500 میتونید از فناوری SAM بهره ببرید.
قابلیت SAM، به پردازنده امکان دسترسی کامل به حافظهی کارت گرافیک رو میده که باعث افزایش پهنای باند میشه اما میزان افزایش پرفورمنس در بازیهای ویدیویی مختلف، متفاوته. بهصورت ساده، SAM محدودیت درگاه 256 مگابایتی انتقال اطلاعات بین پردازنده و کارت گرافیک رو از بین میبره.
تستهای انجام شده
در ادامه، به بنچمارکهای انجامشده توسط وبسایت آوا دایرکت نگاهی میندازیم. قطعا هر کسی که قصد خرید قطعات کامپیوتری رو داشته باشه، در وهلهی اول باید بنچمارکها و بازدهی قطعهی موردنظر خودش رو بررسی کنه. پس، اگه شما هم قصد خرید یک CPU از نسل رایزن 5000 رو دارید، با این مطلب همراه باشید؛ چراکه جدا از تعداد هسته و اطلاعات عمومی، بنچمارکها همیشه تعیینکنندهان.
سیستم تست
- کولر لوپ کاستوم با رادیاتو EK 360×45 میلیمتری و 6 عدد فن Corsair SP به صورت پوش اند پول روی دور 100 درصد و بلاک CPU EK Velocity
- مادربورد Gigabyte x570 Gaming X بایوس F30 (AGESA v 1.0.8.1)
- Gigabyte Z490 Gaming X بایوس F5
- رم Skill Flare X 3200mhz Cas 14 2x8gb
- کارت گرافیک EVGA RTX 3080 XC3 ورژن درایور 465.55
- سیستم عامل Windows 10 Pro
تست Geekbench 5
در این تست، CPU در حالتهای تک و چند هستهای در برنامههای روز تست میشه و در انتها نسبت به قدرت پردازش خودش در مقایسه با دیگر پردازندهها، امتیازی کسب میکنه. در تست Geekbench 5 به هر میزان که امتیاز بنچمارک بیشتر باشه، قدرت پردازنده بیشتره.
در این تست، چون معیار، سرعت پردازش در برنامههاست، همونطور که انتظارش رو داشتیم، پردازندههای نسل جدید رایزن نسبت به پردازندههای اینتل همردهی خود، برتری نسبی دارن. البته این مورد خیلی دور از انتظار نبود؛ چون در نسل اول رایزن هم اکثر پردازندهها نسبت به رقیب قدیمی خودشون برتری داشتن و تنها در عرصهی بازیهای ویدیویی بود که قافیه رو به پردازندههای اینتل باخته بودن. اتفاقا همین مورد باعث شد که AMD در نسل جدید بهدنبال حل این مشکل باشه که در ادامه این مورد رو هم بهش میپردازیم.
تست Cinebench R20
در بنچمارک Cinebench R20 که قدرت رندر پردازندهها رو در برنامه Cinema 4D بررسی قرار میکنه، شاهد برتری پردازندههای سری 5000 رایزن هستیم.
اگه دوست دارین در مورد نحوهی ارزیابی این بنچمارک اطلاعاتی داشته باشین، باید بگم که در این ارزیابی که خودش یک محیط 3D از پیش طراحیشده است، پردازندهی شما شروع به رندر گرفتن خواهد کرد و سپس با توجه به زمان و سرعت بهپایان رسیدن رندر این برنامه، به پردازندهی شما یک امتیاز خواهد میده که در این تست هم امتیاز بالاتر نشانه برتری پردازندهس.
امتیاز Time Spy
و اما بنچمارک محبوب گیمرها Time Spy، که یک بنچمارک بر پایهی دایرکت ایکس 12 (DirectX 12) هست. در این تست هم مثل بنچمارکهای دیگه شاهد پیشرفت پردازندههای کمپانی AMD نسبت به نسلهای قبلی خودش و همچنین پردازندههای همردهی کمپانی اینتل هستیم.
بنچمارک پردازنده های سری 5000 در بازیهای روز
همونطور که در ابتدای مقاله اشاره کردم، طیف وسیعی از مشتریان CPUهای بالارده رو گیمرهای حرفهای و یا افرادی که روزانه برای سرگرمی با کامپیوتر خود بازی میکنن، تشکیل میدن. تنها دلیلی که سری اول پردازندههای رایزن موفق نشدن بازار رو از چنگ کمپانی اینتل در بیارن، این بود که پردازندههای 4 هستهای اینتل، در عرصهی بازیهای ویدیویی از پردازندههای 6 و یا 8 هستهای رایزن بازدهی بیشتری داشتند و بهاصطلاح فریم بیشتری رو کسب میکردن؛ همین مورد هم باعث شد که همچنان اینتل در صدر بازار باقی بمونه.
از دید من، کمپانی AMD پس از نسل اول رایزن متوجهی اهمیت قدرت پردازنده در گیم شد. در واقع، این کمپانی پس از عرضهی اون نسل، تاثیر این صنعت رو در فروش محصولات خودش دید؛ چرا که در همون نسل اول هم، پردازندههای این کمپانی در تستها و بنچمارکهای مربوط به نرمافزارها از رقیب قدیمیش جلو افتاده بود، اما در عرصهی گیمینگ همچنان لنگ میزد.
موضوع قدرت پردازنده در گیم، در پردازنده های سری 5000 رایزن تا حد زیادی حل شده و بهندرت –اون هم در بازیهای تایتل انویدیا- شاهد برتری پردازندههای اینتل هستیم.
در بنچمارکهای زیر که معیار اونها بر اساس FPS یا همون فریم بر ثانیه است، پردازندههای این دو کمپانی رو با هم مقایسه خواهیم کرد. برای درک بهتر بنچمارک ها به توضیحاتم در ادامهی مطلب توجه کنید.
- رنگ آبی نشوندهندهی متوسط فریمیه که CPU مورد نظر در بازی گرفته.
- رنگ خاکستری نشوندهندهی کمترین فریمیه که CPU مورد نظر در بازی گرفته.
- در بالای تصویر هم اسم بازی و رزولوشنی که بازی در اون اجرا شده رو آوردم.
- این نکته رو هم خاطرنشان کنم که هر چقدر FPS بالاتر باشه، بازی مورد نظر روی سیستم و پردازندهی منتخب ما روونتر اجرا میشه؛ پس هر چقدر این مقدار بالاتر باشه، پردازندهی ما قویتره.
بنچمارک بازی Horizon Zero Dawn (گرافیک بالا)
بنچمارک بازی Horizon Zero Dawn (فریم بالا)
بنچمارک بازی Red Dead Redemption 2 (گرافیک بالا)
بنچمارک بازی Red Dead Redemption 2 (فریم بالا)
بنچمارک بازی Metro Exodus (گرافیک بالا)
بنچمارک بازی Metro Exodus (فریم بالا DX12)
بنچمارک بازی Metro Exodus (فریم بالا DX11)
مناسبترین پردازنده سری 5000 رایزن برای گیم کدام است؟
همونطور که گفتم پردازندهی R5 5600X بهترین انتخاب برای گیمرهاست. همونطور که در بنچمارکها دیدید، علاوه بر فرکانس 4.6 گیگاهرتزی در حالت بوست و 6 هستهای بودن این CPU، این پردازندهی میانرده و 299 دلاری در هیچ بنچمارکی (مربوط به بازی) دست کمی از برادران بزرگتر خود نداشت و حتی در پارهای از اوقات اونها رو به چالش کشیده. پس، اگه شما هم صرفا قصد دارین که پردازندهی خودتون رو بهخاطر گیم ارتقا بدین، R5 5600X بهترین و مقرونبهصرفهترین انتخابیه که شما دارید.
البته مرحله بعد از خرید پردازندهی R5 5600X انتخاب کارت گرافیک گیمینگ مناسب در کنار این پردازنده است. طی تستها و بررسیهای انجامشده، این پردازنده حتی برای کارت RTX 3080 هم هماهنگ نمیشه. پس، اگه نقدینگی لازم رو برای تهیهی این کارت گرافیک دارید و میخواین تجربهی اجرای بازی با رزولوشن 4K رو داشته باشید، انتخاب اول شما قطعا باید RTX 3080 باشه؛ اما اگه به هر دلیلی توان خرید این کارت رو ندارین، RTX 3070 رو به شما پیشنهاد میدم. اما برای انتخاب آخر، در صورتیکه به اجرای بازی با رزولوشن 1080p بسنده میکنید، کارتهای GTX 1660Ti یا GTX 1070 میتونن نیاز شما رو برطرف کنن.
معایب پردازنده های سری 5000 رایزن
تا اینجا، کلی از مزایای این سری از پردازندههای رایزن رو پوشش دادیم، اما قطعا هیچ محصولی کامل نیست و برای این سری از پردازندهها هم معایبی هر چند کوچیک وجود داره.
- نبود توازن بین عرضه و تقاضا که همین مورد باعث افزایش قیمت این محصولات شده.
- افت فریم در بعضی از بازیهای روز که البته انگشتشمار یا اینکه تایتل انودیا هستند.
- اجرا نشدن یکسری برنامهها و شبیهسازها روی پردازندههای AMD.
حرف آخر
کمپانی AMD با معماری Zen3 یکبار دیگه پیشتاز در تولید پردازندههای دسکتاپ شد. پیشتاز بودن AMD پیش از Zen3 به معماری Athlon64 برمیگرده. رقابت، همیشه به نفع مصرفکننده است؛ با این حال، بهنظر من، پردازنده های سری 5000 رایزن با قیمتی بیشتر از حد منطقی، عرضه میشن. اما انتظار میره که پس از بهتعادل رسیدن عرضه و تقاضا، قیمت جهانی اونها از سمتAMD کاهش پیدا کنه.
سلام یزدان جان به نظر شما انتخاب 2080ti در کنار R5 5600X و 16 گیگ رم انتخاب مناسبیه؟
سلام وحید جان، من جسارت می کنم بجای یزدان جواب میدم😊 به نظرم سیستم فوق العاده ای هست، 2080ti که جز 10 گرافیک برتر جهانه و نسل 5 رایزن هم که همونطور که یزدان تو مقاله گفته حرفی برای گفتن باقی نمی ذاره. فقط در مورد رم باید ببینیم چه مشخصاتی مد نظرت هست و این که آیا دوکاناله هست یا خیر؟