معرفی کامل انواع کابل شبکه

یکی از اساسی‌ترین عناصر در شبکه‌های کامپیوتری، کابل شبکه هست که انواع و اشکال مختلفی داره. بررسی انواع کابل شبکه یکی از مهم‌ترین و در عین حال ساده‌ترین عواملیه که هر متخصص شبکه باید با اون آشنا باشه تا بتونه یک شبکه کامپیوتری رو  پیکر بندی کنه. اما کابل شبکه چیست؟ در چه جاهایی استفاده میشه؟ و انواع کابل شبکه کدامند؟ در این مقاله قصد داریم با معرفی انواع کابل شبکه به عنوان یکی از مهم‌ترین تجهیزات پسیو شبکه، به این سوالات پاسخ بدیم. با ما همراه باشید.

کابل شبکه چیست؟

برای پاسخ به سوال کابل شبکه یا کابل لن چیست، به صورت خلاصه میشه گفت: “یک بستر ارتباطی کابلی که به منظور تبادل داده، اشتراک گذاری و متصل ساختن دستگاه‌های یک شبکه به یکدیگر یا به سایر شبکه‌ها، استفاده می‌شود.” اما کابل‌های شبکه تنوع زیادی دارن و این تنوع به توپولوژی، پروتکل یا اندازه شبکه (LAN – WAN) بستگی داره و از طرفی، رنگ بندی کابل شبکه هم متنوع بوده و برای استفاده مشخصی هست که می‌بایست در جای مناسب از آن‌ها استفاده کرد.

انواع کابل شبکه

دونستن انواع کابل شبکه برای تصمیم‌گیری در خرید برای کاربران شبکه یک امر ضروری و واجبه چون در غیر این صورت با خرید کابل لن نامتناسب با شبکه، نه تنها بهترین عملکرد شبکه رو از دست میدیم بلکه ممکنه شاهد اختلالات و آسیب‌هایی هم باشیم. در شبکه‌های محلی (LAN) به طور کلی 4 دسته کابل شبکه وجود دارد که در ادامه قصد داریم ضمن معرفی هر کدام به توضیحات کامل و مفصل بپردازیم:

• Twisted Pairs: زوج تابیده شده
• Coaxial: کواکسیال
• Fiber Optic: فیبر نوری

1) کابل زوج بهم تابیده TP

کابل شبکه زوج به هم تابیده چیست؟ این نوع از کابل لن، از پرکاربردترین کابل‌هاییه که تقریبا همه جا ازش استفاده میشه. این کابل‌ها به طور کلی شبیه کابل‌های تلفن هستن. ساختار کابل زوج بهم تابیده به این صورته که هر کابل دارای 4 زوج سیم تابیده شده هست که هر یک (یا زوج) دارای رنگ خاصی هستن. هر کدام از رشته‌های داخلی کابل هم از یک رسانا مثل مس تشکیل شده که دور خودش روکش رنگی داره که اصطلاحا به هر کدام از این رشته‌ها کابل مفتولی گفته میشه. تفاوت کابل رشته‌ای و کابل مفتولی هم در اینه که در کابل رشته‌ای به جای یک رشته رسانای مسی ضخیم از چندین لایه رشته نازک مسی استفاده میشه.

سوکت این کابل‌ها شبیه سوکت تلفنه و همگی از نوع RJ45 هستن. تفاوت کابل شبکه و پچ کورد هم در واقع علاوه بر طول و متراژ، به همین سوکت مربوط میشه که پچ کورد در دو سر خودش سوکت نصب شده در کارخونه رو داره اما کابل شبکه رو باید در متراژ مدنظر برش داد و به صورت ساده سوکت زد. تفاوت کابل شبکه Crossover با Straight در جهت سوکت زدن کابل شبکه هم حائز اهمیته.

انواع کابل زوج تابیده از نظر سرعت و پهنای باند

این کابل‌ها دارای دسته‌بندی‌های مختلفی هستن که برای نشون دادن سرعت و پهنای باند هر کدوم از دسته‌ها از اسم اختصاری cat استفاده میشه:

• کابل Cat1

برای تلفن استفاده میشه. این کابل قادر به انتقال ترافیک شبکه‌های کامپیوتری نیست و به صورت پیچ خورده طراحی نشده. Cat1 هم چنین توسط شرکت‌های مخابراتی ارائه کننده خدمات یکپارچه دیجیتال و سرویس‌های تلفن عمومی استفاده میشه.

• کابل‌های CAT2 و CAT3

کابل‌هایی هستن که قادر به انتقال ترافیک شبکه و دیتا هستن، البته میشه از این رده کابل شبکه برای تلفن هم بهره برد اما با توجه به هزینه بالا، استفاده از کابل Cat1 بسیار به صرفه‌تر است. کابل Cat2 عمدتاً برای شبکه‌های حلقه‌ای (Token Ring Network) استفاده میشه و از سرعت حداکثر 4 مگابیت پشتیبانی میکنه. با گسترش شبکه‌ها و افزایش سرعت دستگاه‌ها، کابل Cat2 دیگه مورد استفاده قرار نمی‌گیره و به نوعی منسوخ شده.

• کابل Cat4 و Cat5

از چهار جفت سیم مسی به هم تابیده تشکیل شده. کابل شبکه Cat5 نسبت به کابل Cat3 از پیچ و تاب بیشتری در هر اینچ برخورداره که همین امر امکان دستیابی کابل Cat5 رو به سرعت و طول کابل بیشتر فراهم می‌کنه. پیچش هر یک از زوج سیم‌ها تضمین می‌کنه که هر گونه تداخل یا حذف یک سیم و بوجود اومدن مشکل برطرف میشه. کابل شبکه Cat3 می‌تونه تا حداکثر سرعت 10 مگابیت در ثانیه رو پشتیبانی کنه در حالی که کابل شبکه Cat4 می‌تونه تا سرعت 16 مگابیت در ثانیه رو ساپورت کنه. کابل محبوب Cat5 هم اکنون با کابل شبکه Cat5e جایگزین شده که مشخصات بهتری داشته و سرعت 1 گیگابیتی رو پشتیبانی می‌کنه. به جز تفاوت در سرعت، این دو کابل هیچ تفاوت دیگری با هم ندارن. البته فراموش نکنین که تفاوت در انواع مغزی کابل شبکه هم در عملکرد کابل تاثیر داره.

• کابل شبکه Cat6

در ادامه معرفی انواع کابل شبکه باید گفت که این دسته، در اصل برای شبکه‌های گیگابیتی طراحی شده، هرچند استانداردهایی برای پشتیبانی کابل Cat5e هم از سرعت 1 گیگابیت وجود داره و میشه گفت کابل Cat6 شبیه به کابل Cat5e هست با این تفاوت که دارای فاصله فیزیکی بین 4 زوج سیم برای کاهش اثر الکترومغناطیسی هست و همینطور قیمت کابل شبکه cat6 هم کمی بیشتره. Cat6 قادر به پشتیبانی از سرعت 1 گیگابیت برای طول 100 متر و سرعت 10 گیگابیت در ثانیه و برای طول 55 متر هست. بسیاری از زیرساخت‌های امروزی از کابل شبکه Cat6 بهره می‌برن با این حال اگر قصد استفاده از این نوع کابل رو داشته باشین باید دقت کنید که تمام اجزای شبکه مثل پچ پنل، سوکت، پچ کورد و… از استاندارد Cat6 پشتیبانی کنن.

در سال 2009 کابل شبکه Cat6a با مشخصات بالاتر و ایمن سازی بهتر جهت جلوگیری از تداخل امواج الکترومغناطیسی معرفی شد. طبق بررسی انواع کابل شبکه، تفاوت این کابل با کابل Cat6 علاوه بر سرعت بالاتر، در فرکانس هست به طوری که کابل Cat6 از فرکانس 250 مگاهرتز پشتیبانی می‌کنه در حالی که کابل Cat6a از فرکانس 500 مگاهرتز برخورداره.

• کابل شبکه Cat7

کابلی با پشتیبانی از سرعت 10 گیگابیت در ثانیه در طول 100 متر. برای دستیابی به چنین مشخصاتی، کابل دارای 4 محافظ جداگانه برای 4 زوج به همراه یک شیلد کلی هست که کابل رو از تداخل سیگنال و تداخل الکترومغناطیسی محافظت می‌کنه. با توجه به اینکه کابل Cat7 استاندارد نسبتا جدیدی است، در شبکه‌های کمی به کار رفته. هم چنین به دلیل برخورداری از سرعت بالای 10 گیگابیتی معمولا در زیرساخت شبکه بین سرورها، سوئیچ شبکه و دستگاه‌های ذخیره سازی به کار میره. ضمن اینکه قیمت کابل شبکه نگزنس و سایر برندها از این کتگوری، بیشتر از سایر کتگوری‌های همان برند هست.

• کابل cat8

آخرین نسل از انواع کابل‌های شبکه ارائه شده در سطح جهانی، کابل cat8 هست که در دو نسخه cat8.1 و cat8.2 عرضه شده. تفاوت این دو نسخه در نوع سوکت قابل نصب به کابله اما در حالت کلی میشه گفت این کابل هنوز بسیار محدوده و برای اغلب شبکه‌های توجیه انتخاب نداره. این کابل حداکثر سرعت انتقال داده 100 گیگابیت بر ثانیه رو داره که می‌تونه این سرعت رو حداکثر تا 35 متر ساپورت کنه. از طرفی این کابل در ساختار پیش فرض sftp تولید میشه و با روکش‌های ضخیمی که داره میشه یک کابل ضد آتش محسوب بشه. کابل ضد آتش چیست؟ مطلب اختصاصی این کابل رو ببینید.

در تصویر زیر میتونین تفاوت انواع کابل شبکه رو از نظر ظاهری و پیچیدگی زوج سیم‌ها مشاهده کنین. در این تصویر واضحه که هر چه شیلد و تاب زوج سیم‌ها بیشتر بشه، پهنای باند کابل بیشتر شده و قدرت جلوگیری از تداخل سیگنال هم افزایش پیدا می‌کنه.

انواع کابل زوج تابیده از نظر مقاومت در برابر نویز

در بررسی انواع کابل شبکه زوج به هم تابیده می‌بینیم که کابل‌های کنونی Twisted-Pair از لحاظ ساختار به دو دسته کلی کابل شبکه UTP و STP تقسیم میشن. تفاوت کابل utp و sftp در اینه که کابل‌های STP یا شیلددار کابل‌هایی هستند که به منظور کاهش تداخل الکترومغناطیسی (EMI) یا همان نویز، در آن‌ها از شیلد استفاده شده اما در ساختار کابل‌های utp فویل یا شیلدی وجود نداره. کابل‌های twisted-Pair کنونی از 4 زوج به هم تابیده شده تشکیل شدن. کابل‌های شبکه بر اساس نوع شیلد به کار رفته به انواع مختلفی تقسیم میشن. در ادامه کابل UTP و انواع مختلف کابل شبکه SFTP رو بررسی می‌کنیم:

• کابل شبکه UTP

کابلی که در اون از هیچ گونه شیلد یا فویلی استفاده نشده.

• کابل شبکه STP

در این کابل به دور هر کدوم از زوج‌ها یک شیلد قرار داره. این شیلد معمولاً از یک لایه بافته شده بسیار نازک (Braid Screen) تشکیل شده.

• کابل شبکه FTP یا F/UTP

در این نوع کابل شبکه به دور همه زوج ها یک فویل کلی پیچیده شده ولی به دور تک تک زوج‌ها شیلد یا فویلی وجود نداره.

• کابل شبکه S/UTP

کابلی که یک شیلد Braid Screen یا بافته شده کلی دور همه زوج‌ها پیچیده شده ولی به دور تک تک زوج ها شیلد یا فویلی وجود ندارد.

• کابل شبکه SF/UTP یا SFTP

کابلی که دور چهار زوج آن هم شیلد Braid Screen و هم فویل وجود داره ولی به دور تک تک زوج‌ها شیلد یا فویلی وجود نداره.

• کابل شبکه S/FTP

کابلی که یک شیلد Braid Screen کلی دور همه زوج‌ها پیچیده شده و یک فویل دور هر یک از زوج‌ها رو پوشونده و معمولا بهترین برندهای کابل شبکه مثل لگراند و نگزنس، این ساختار از کابل شبکه رو بیش‌تر از سایر ساختارها تولید می‌کنن.

• کابل شبکه F/FTP

کابلی که دور هر زوج تابیده شده آن و همچنین دور تمام زوج‌ها فویل پیچیده شده.

• کابل شبکه U/FTP

کابلی که دور هر زوج تابیده شده، یک فویل قرار داره اما هیچ فویل یا شیلدی کلی تمام زوج ها رو نپوشونده.

• کابل شبکه U/UTP

آخرین مورد از معرفی انواع کابل شبکه، همان کابل شبکه UTP هست که شامل هیچ شیلد یا فویلی نمیشه.

2) کابل کواکسیال

کابل‌ Coaxial چیست؟ به این کابل که در فارسی “هم محور” نامیده میشه، بیشتر برای آنتن‌های آنالوگ و دیجیتال استفاده میشن. بالا بودن هزینه نصب و نگهداری، افت سیگنال در فواصل طولانی، درگاه‌های نامناسب و عدم پشتیبانی شبکه‌ها از این کابل‌ها باعث کاهش استفاده و محبوبیت شده. البته باید بگیم که این کابل‌ها مقاومت بسیار بالایی در برابر نویز دارن. خرید کابل شبکه لگراند از این ساختار زمانی در بازار شبکه ایران بسیار مورد بحث بود اما امروزه طرفدار چندانی نداره.

3) کابل فیبرنوری

کابل فیبر نوری نیز غالباً در شبکه‌های پرسرعت استفاده شده و گران‌قیمت هستن. در پاسخ به سوال کابل فیبر نوری چیست باید گفت در این کابل‌ها از یک رشته باریک و بلند شفاف مانند شیشه و پلاستیک استفاده میشه تا نور رو منتقل کنن، نور از یک سر این رشته وارد شده و از سر دیگرش خارج میشه. تفاوت کابل زوج بهم تابیده و کابل فیبرنوری هم در اینه که برای تولید فیبر نوری، نخست ساختار اون، در یک میله شیشه‌ای موسوم به پیش‌سازه از جنس سیلیکا ایجاد شده و بعد در یک فرایند جداگانه این میله کشیده شده تبدیل به فیبر شده و مثل کابل بهم تابیده رشته رسانای داخلی به عنوان رسانا نداره. بعد از بررسی انواع کابل شبکه، در مخابرات، حسگرها، موارد پزشکی، موارد نظامی و در روشنایی بیشتر از کابل فیبر نوری استفاده میشه.

آنچه در معرفی انواع کابل شبکه گفتیم

در این مقاله به معرفی انواع کابل شبکه پرداختیم و در جهت راهنمای خرید کابل شبکه، انواع روکش کابل شبکه، انواع ساختار و انواع کتگوری کابل‌ها رو با دسته‌بندی‌ها و کاربردهای هر دسته توضیح دادیم تا شما با شناخت کامل شبکه خودتون بهترین کابل شبکه متناسب با نیاز شبکه رو انتخاب و خرید کنید. با بررسی انواع کابل شبکه متوجه شدیم که این عضو از تجهیزات پسیو به سه دسته تقسیم میشن: زوج تابیده و کواکسیال و فیبر نوری. در ادامه به سوالات رایج شما در مورد انواع کابل شبکه پاسخ می‌دیم اگر همچنان سوالی در این مورد دارین در قسمت نظرات همین مقاله مطرح کنید.

سوالات متداول