فرکانس پردازنده چیست ؟
فرکانس پردازنده یکی از معیارهای کلیدی برای تعیین قدرت پردازش اون محسوب میشه که اغلب اون رو به‌عنوان سرعت CPU در نظر می‌گیرن. اما فرکانس پردازنده چیست و چه تاثیری روی عملکرد کلی سیستم داره؟ در این مقاله سعی می‌کنیم به این سوال‌ها پاسخ بدیم.
نقش پردازنده ( CPU ) در کامپیوتر یا لپ تاپ
پردازنده ی مرکزی نقشی معادل مغز رو در کامپیوتر ایفا میکنه. بنابراین لازمه نسبت به کارایی و درستی عملکرد اون آگاهی کافی داشته باشیم. central processing unit یا همون CPU ، سخت‌افزاریه که امکان برهم‌کنش (عملکرد متقابل) کامپیوتر شما رو با نرم‌افزارها فراهم میکنه. پردازنده ی مرکزی، اطلاعات رو جابه‌جا میکنه تا سیستم بتونه درخواست شما رو برای باز کردن نرم‌افزار یا ایجاد تغییرات روی فایل، به انجام برسونه. بخش مهمی از تجربه‌ی (خوب یا بد) شما در کار کردن با کامپیوتر یا لپ تاپ به این برمی‌گرده که این فرآیند با چه سرعتی طی میشه. دو عامل هسته های پردازشی و فرکانس پردازنده تعیین میکنن که در یک بازه‌ی زمانی مشخص، چقدر اطلاعات میتونه دریافت بشه و این اطلاعات با چه سرعتی می‌تونن در کامپیوتر پردازش بشن.
هسته های پردازشی (Processor Cores) در برابر فرکانس پردازنده (Clock Speed)
همون‌طور که قبلا اشاره شد سرعت پردازش سیستم، حاصل سرعتیه که هسته های پردازشی و فرکانس پردازنده در اون کار میکنن. اگرچه این دو وظایف جداگانه‌ای دارن، اما یک هدف مشترک رو دنبال میکنن. برای درک بهتر موضوع، بهتره هرکدوم رو بهتر بشناسیم.
هسته ی پردازشی چیست ؟
هسته های پردازشی، واحدهای پردازشی مستقلی هستن که درون پردازنده ی مرکزی ( CPU ) قرار گرفتن. هسته پردازشی دستور رو از وظیفه‌ی محاسباتی می‌گیره تا در کنار فرکانس پردازنده ( Clock Speed ) اطلاعات رو به‌سرعت پردازش و اون رو در حافظه‌ی موقت ( RAM ) ذخیره کنه. این اطلاعات در صورت درخواست شما به‌صورت دائمی روی هارد درایو ذخیره میشن. سیستم های چند هسته ای، امکان تکمیل چند وظیفه رو به‌صورت هم‌زمان فراهم میکنن. اینکه هم‌زمان با ویرایش فایل‌های متنی بتونید ویدیو تماشا کنید یا نرم‌افزار دیگه‌ای رو باز کنید، به تعداد هسته های پردازشی سیستم‌تون بستگی داره. در واقع تعداد هسته های پردازشی هم در مولتی تسکینگ ( چند وظیفه ای ) و هم در اجرای بازی‌ها و نرم‌افزارهای سنگین اثرگذاره.
فرکانس پردازنده چیست ؟
فرکانس پردازنده مشخص میکنه CPU چقدر سریع میتونه دستورها رو دریافت و ترجمه کنه. زودتر انجام دادن وظایف درنهایت کمک میکنه کامپیوتر از پس انجام کارهای بیشتری بربیاد. فرکانس پردازنده با واحد گیگاهرتز ( GHz ) محاسبه میشه. نکته‌ی مهمی که باید بدونید اینه که دلیل توسعه‌ی سی پی یو های چند هسته ای در سال‌های اخیر، سخت بودن بالا بردن سرعت فرکانس پردازنده‌هاست. هرچقدر این سرعت بالاتر باشه، کارهایی که با کامپیوتر انجام میدین زودتر تموم میشه؛ مسئله‌ای که هم صرفه‌جویی در زمان و هم تجربه‌ای بهتر از کار کردن با سیستم رو به همراه داره. پس اگه کسی ازتون پرسید فرکانس پردازنده چیست؟ می‌تونید جواب بدید: «سرعت دریافت و ترجمه‌ی دستورها توسط سی پی یو».
اولویت با تعداد هسته های پردازشی بیشتر است یا سرعت فرکانس بالاتر؟
هم تعداد هسته های پردازشی و هم سرعت فرکانس، تاثیری مستقیم روی عملکرد سیستم شما به جا میذارن. مثلا ترکیب فرکانس پردازنده ی بالا و تعداد هسته های پردازشی کم باعث میشه کامپیوتر شما بتونه یک نرم‌افزار رو با سرعت بالا و بدون دردسر اجرا کنه. اما اگه تعداد هسته های پردازشی زیاد و فرکانس سی پی یو پایین باشه، کامپیوتر شما میتونه نرم‌افزارهای بیشتری رو به‌صورت هم‌زمان و البته کمی کندتر از حالت اول اجرا کنه. بنابراین نوع استفاده‌ی شما از کامپیوتره که مشخص میکنه کدوم رو در اولویت قرار بدید. اگه عادت دارید هم‌زمان با چند نرم‌افزار نه چندان سنگین کار کنید، باید به تعداد هسته های پردازشی بیشتر توجه کنید. در صورتی که معمولا یک بازی یا نرم‌افزار مشخص روی سیستم‌تون اجرا میشه، فرکانس پردازشی اهمیت بیشتری پیدا میکنه.
نگاهی عمیق تر به Clock Speed
پردازنده کامپیوتر در هر ثانیه دستورهای زیادی رو از نرم‌افزارهای مختلف دریافت و پردازش میکنه. فرکانس پردازنده (که با واحد گیگاهرتز اندازه‌گیری میشه) تعداد سیکل‌هایی رو نشون میده که CPU در هر ثانیه اجرا میکنه. سیکل ( Cycle ) درواقع ضربانیه ( Pulse ) که توسط یک نوسان‌گر داخلی هماهنگ شده. سیکل ها بخش‌های پایه‌ای هستن که کمک میکنن سرعت CPU رو درک کنیم. در طول هر سیکل، میلیاردها ترانزیستور موجود در پردازنده خاموش و روشن میشن! پردازنده‌ای با فرکانس 3.2 GHz در هر ثانیه 3.2 میلیارد سیکل رو اجرا میکنه.
فرکانس CPU و نسل های مختلف پردازنده
توجه داشته باشید که گاهی چند دستور مختلف به‌صورت هم‌زمان در یک سیکل به انجام می‌رسن؛ یا ممکنه به یک دستور، طی چند سیکل رسیدگی بشه. از اونجایی‌که سی پی یو های مختلف، دستورها رو به‌شکلی متفاوت به انجام می‌رسونن، بهتره فرکانس پردازنده رو فقط در CPU هایی با هم مقایسه کنید که از یک برند و یک نسل هستند. مثلا ممکنه یک سی پی یو قدیمی با فرکانس بالاتر از پردازنده‌ی جدیدی که نمره‌ی پایین‌تری داره، عملکرد ضعیف‌تری داشته باشه؛ دلیلش هم اینه که CPU هایی که بر اساس معماری های جدیدتر ساخته شدن، به‌شکل موثرتری به دستورها پاسخ میدن.
فرکانس و تجربه ی گیمینگ
در دوران چیپ های تک هسته ای و قبل از اینکه CPU های چند هسته ای بازار رو قبضه کنن، فرکانس پردازنده به‌عنوان اصلی‌ترین مشخصه برای مقایسه‌ی دو پردازش گر شناخته میشد. تاثیر فرکانس سی پی یو در اجرای یک بازی مشخص، به موتور بازی سازی ( Game Engine ) و ابزارهایی که بازی با اون‌ها ساخته شده بستگی داره. بنابراین اگه براتون مهمه پردازنده‌ای که انتخابش کردید بازی خاصی رو روان اجرا کنه، حتما اون رو به‌طور مشخص در وب جست‌وجو کنید. اما در کل Clock Speed برای مقایسه‌ی عملکرد CPU های یک خانواده، معیار خوبی محسوب میشه.
حرف آخر
در این مقاله تلاش کردیم به سوال فرکانس پردازنده چیست؟ پاسخی کوتاه بدیم و تاثیر اون رو بر عملکرد سیستم توضیح بدیم. فرکانس بالای سی پی یو میتونه تجربه‌ی شما از اجرای یک بازی خاص رو با لذتی بیشتر همراه کنه. اما این ویژگی، نباید به تنها معیار مقایسه‌ی دو CPU تبدیل بشه. اگه تغییر فرکانس پردازنده تاثیر مشخصی در عملکرد سیستم‌تون داشته، اون رو در بخش کامنت با ما در میون بذارید.
دانلود فایل PDF این مقاله:
سوالات متداول:
برای گیم، فرکانس پردازنده؛ برای مولتی تسکینگ، تعداد هسته ها.
خیر. معمولا CPU های AMD در فرکانسی پایین‌تر از پردازنده های Intel کار میکنن، اما بازدهی بیشتری دارن.
موقعی که هر دو پردازنده محصول یک شرکت و از یک نسل باشن.
روی Start Menu راست کلیک و گزینه‌ی System رو انتخاب کنید تا مشخصات سخت‌افزاری کامپیوتر یا لپ تاپ به نمایش دربیاد.
سلام ممنون برای مطالب مفیدتون.
آیا cpu core i5 12400f برای کار با ۳d max خوبه؟ (البته گرافیک جدا میذارم روش). این مدل cpu فرکانسش ۲.۵ هستش
بین cpu های
core i7 6800k 3.4ghz 3.4ghz
core i7 6700 3.4ghz 3.41ghz
core i5 12400 2.5ghz
core i5 12400F 2.5ghz
کدومشون بهتره؟ چرا؟
ممنون بابت راهنمایی🙏
سلام ممنون برای مطالب مفیدتون.
آیا cpu core i5 12400f برای کار با ۳d max خوبه؟ (البته گرافیک جدا میذارم روش). این مدل cpu فرکانسش ۲.۵ هستش
بین cpu های
core i7 6800k 3.4ghz 3.4ghz
core i7 6700 3.4ghz 3.41ghz
core i5 12400 2.5ghz
کدومشون بهتره؟ چرا؟
ممنون بابت راهنمایی🙏
عالی بود.🙏
سلام محمد عزیز
خوشحالیم که محتوا رو دوست داشتی. 😊🌸
سلام لپ تاپ من سی پی یوش core i7هستش
اما وقتی میرم تو مای کامپیوتر کلیک راست میکنم
و اطلاعات ویندوز و cpu رو میبینم زده core i7 1.30 1.50هرتز
چرا فرکانش پایینه؟
دقیقا من هم همین مشکل رو با لپ تاپ corei7 دارم ،ممکنه توضیح بدین .
با سلام
در صورت امکان نسلهای مختلف یک cpu را با هم مقایسه کنید.مثلا نسلهای مختلف icore7 را با هم مقایسه کنید.در ضمن یک سئوال داشتم .تفاوت محدوده سرعت پردازنده و فرکانس پردازنده یعنی چه؟ ممنون میشم پاسخ بدید.
سلام مرتضی عزیز
چشم حتما محتواش رو میسازیم.
روی کاربردشون تاثیر داره
آقا سعید واقعا خیلی خیلی عالی، جامع و مفید و باکیفیت و فهیم بود هر چی بگم کم گفتم. خلاصه دم شما گرم. موفق باشید همیشه
سلام محمد عزیز
خوشحالیم که مقاله ما برات مفید بوده و خیلی ممنون از انرژی که به ما میدی
سلام خسته نباشید مادربرد من GA-Ma785gmt-UD2H هست
میخواستم بئونم پردازنده قویتر از ۳.۴ گیگاهرتز پشتیبانی میکنه یا نه؟
سلام ایلیا جان
به این لینک مراجعه کنید جواب‌تون رو پیدا می‌کنید:
https://www.cpu-upgrade.com/mb-Gigabyte/GA-MA785GMT-UD2H(rev._3.3).html
سلام خسته نباشید
بنده قصد تهیه یه سیستم واسه کار گرافیکی (فتوشاپ) و تا حدودی گیم رو حالت نرمال دارم (نهایتا با کارت گرافیک ۱۶۵۰) و سوالم اینه که نیازه برم سراغ پردازنده های نسل یازده یا نسل ۱۰ و ۹ کافیه؟ و اینکه بین این چهار پردازنده موندم که کدوم رو انتخاب کنم مناسب تره:
core i7 9700K 3.6GHz (4.9 Boost)
core i7 10700 2.9GHz (4.8 Boost)
core i7 10700K 3.8GHz (5.1 Boost)
core i7 11700 2.5GHz (4.9 Boost)
البته من قصد انجام اورکلاک ندارم چون نیاز به مادربرد سری Z داره که گرون قیمتم هستن میخواستم بدونم با اینکه پردازنده های آنلاک (K) دارای فرکانس مرجع (پایه) بالاتری هستن انتخابشون بهتر نیست؟
میخوام بدون اورکلاک فرکانس بیشتری داشته باشم کدوم از این چهار مورد مناسب تره؟
لطفا اگه میشه یه خنک کننده مقرون و به صرفه هم واسه پردازنده بهم پیشنهاد بدین
سلام رامین
core i7 10700K 3.8GHz از همشون بهتره. کلا سری های زوج Core اینتل عملکرد بهتری دارن و ما هم نمیدونیم چرا. این سی پی یو هم فرکانس بیسش از بقیه بیشتره هم فرکانس بوست. تفاوت سی پی یوی آنلاک و غیر آنلاک توی گارانتیشونه، یعنی اگه سی پی یوی لاک رو اورکلاک کنی گارانتیش از بین میره (توی ایران؟!). ولی تفاوت اصلی سری K و سری های دیگه، قدرت و عملکردشونه. فن های سی پی یوی کولرمستر سری HYPER گزینه های خوبین.
سلام وقتت بخیر مادربرد من مدلش p5kpl1600 میخواستم بدونم میتونم cpu عوض کنم؟
سلام علی جان ممنون
آره میتونی ولی چون مادربردت قدیمیه، از یه سری CPU های قدیمی پشتیبانی میکنه.
سلام خوب هستید؟
مدل مادربرد من h61m-e هست.
۱_تا اونجایی که من اطلاعات به دست آوردم، تا نسل سوم cpu های intel core i…. رو پشتیبانی میکنه ،
درسته؟
۲_ cpu من intel celeron g1620 و ۲.۷۰GHz
میخوام سی پیو بخرم بین این دو تا موندم intel core i5 نسل ۳ و intel core I3 نسل ۳
بیشتر برای گیم میخوام (pes 2021).
میخواستم بدونم با توجه به مشخصات این دو تا سی پیو بهم بگین که چقدر با هم فرق میکنن و با توجه به اینکه قیمت ها با هم فرق میکنن ، کدوم برای گیم مناسب تره ؟
سلام علیرضا
آره مادربردت نسل ۳ رو پشتیبانی میکنه
برای گیم باید خیلی چیزا رو در نظر بگیری و رم و گرافیک هم مهمه. البته برای Pes 2021 سیستمی که نیاز داره خیلی قوی نیست
Pes 2021 حداقل به سی پی یو Intel Core i5-3470 نیاز داره. Core i7 های نسل ۳ هم نگاه کن شاید یه مورد خوب پیدا کردی.
خیلی ممنون از پاسخ گویی شما ، اما مادربرد من تا نسل ۷ ساپورت نمیکنه
بله منظورم i7 نسل ۳ بود.
I7 3770 بنداز جواب میده
سلام لپ تاپ asus vivobook r521jp میتونه بازی red dead رو اجرا کنه و اگه میتونه با چند فریم؟
سلام محسن جان،
بله میتونه، با رزولوشن ۱۲۸۰×۷۲۰ بهت ۲۰ fps میده و با رزولوشن ۱۹۲۰×۱۰۸۰ بهت ۱۵ fps میده.
من althon x64 cpu و ۲.۰۸ghz چه بازی های رو ساپورت میکنه ، البته رام ۸و گرافیک ۹۴۰۰gتقریبا ۱/۵گیگ هست
میتونی pes 2022 و gtv و فارکرای ۴ و…