آموزش کامل اورکلاک سی پی یو

ما در این مقاله آموزش اورکلاک کردن سی پی یو را برای شما آماده کرده‌ایم. اما قبل از اینکه بتوانید پردازنده خودتان را به ماکزیمم قدرت برسانید، باید با چند مفهوم ساده آشنا شوید. اولین مفهوم گرما است. به زبان هرچقدر ولتاژ بیشتری به سی پی یو برسانید، سی پی یو بیشتر و سریعتر داغ خواهد شد.

دوم اینکه هرچقدر فرکانس سی پی یو بیشتر باشد، به ولتاژ بیشتری نیاز خواهد داشت. سومین چیزی که باید بدانید هم این است که هر قطعه کامپیوتری یک سقف ولتاژ محدود دارد و در صورتی که بیشتر از این محدودیت ولتاژ را افزایش دهید، شاهد تاثیرات مضر آن خواهید بود. برای مثال اگر ولتاژ کارت گرافیک اختصاصی را بیش از اندازه افزایش دهید، شاهد کاهش فریم‌ریت آن خواهید بود و برای سی پی یو نیز این اتفاق ممکن است به صورت خراب شدن پروسه‌ها و یا حتی بوت نشدن رخ دهد.

میزان تاثیر اورکلاک بستگی به سخت‌افزار موردنظر شما دارد و عواملی مانند پایداری هنگام افزایش ولتاژ و میزان گرمای تولیدشده هم در این موضوع دخیل هستند. شما ممکن است با اورکلاک کردن سی پی یو فقط شاهد 0.2 گیگاهرتز تغییر فرکانس باشید و یا در برخی موارد این میزان به 1 گیگاهرتز برسد.

Prime95 یکی از نرم‌افزارهای کلیدی برای اورکلاک کردن سی پی یو می‌باشد و تست فشار آن کمک زیادی به شما می‌کند.

1- بررسی پایداری سی پی یو

برای اینکه مطمئن شوید پروسه اورکلاک با موفقیت انجام می‌شود، باید ببینید که سی پی یو شما در زمان غیرفعال بودن و زمانی که تحت فشار زیادی است کاملا پایدار است. برای این کار ما از یک نرم‌افزار رایگان به اسم Prime95 استفاده می‌کنیم.

همچنین به یک نرم‌افزار برای نظارت روی حرارت خروجی سی پی یو نیاز خواهید داشت. ما در این آموزش از نرم‌افزار Core Temp استفاده می‌‎کنیم اما اگر قصد اورکلاک کردن سی پی یو های رایزن را دارید پیشنهاد می‌کنیم از نرم‌افزار Ryzen Master یا HWiNFO استفاده نمائید. HWiNfo از آنجائی که تمام اطلاعات مانیتور سیستم را به صورت یکجا به شما ارائه می‌دهد کاربردی‌تر است.

2- بررسی دمای هسته سی پی یو

پس از اینکه این نرم‌افزارها را نصب کردید، با استفاده از برنامه‌ای که برای مانیتور درجه حرارت نصب کرده‌اید، پردازنده خودتان را مانیتور کنید. همیشه درجه حرارت تمام هسته‌ها را بررسی کنید تا یک دید کلی از گرمای پردازنده داشته باشید.

3- اجرای تست فشار

اکنون باید سی پی یو را تست کنیم تا ببینیم درجه حرارت آن زیر فشار 100% به چه میزانی می‌رسد. Prime95 را اجرا و Just Stress Testing را از داخل منوی نرم‌افزار انتخاب نمائید. پس از این نرم‌افزار چند انتخاب را پیش روی شما می‌گذارد و از شما می‌خواهد تست فشار موردنظر خودتان را انتخاب کنید. Blend Test را انتخاب و روی کلید OK کلیک کنید.

4- استفاده از بایوس

پس از حدودا 5 تا 10 دقیقه و پس از اینکه درجه حرارت ثابت شد، وارد Prime95 شوید. از منوی بالا Test را انتخاب کنید و سپس روی Stop کلیک نمائید. پس از اینکار سیستم خودتان را ریستارت کنید و در زمانی که کامپیوتر در حال بوت شدن است کلید Delete را فشار دهید تا وارد بایوس شوید.

نکته مهم: در برخی مادربردها کلید ورود به بایوس ممکن است متفاوت باشد. این کلید معمولا روی صفحه بوت درج می‌شود.

در این تست من از یک مادربرد ASRock Z97 Extreme 4 استفاده می‌کنم و ممکن است رابط UEFI کمی با دیگر مادربردها تفاوت داشته باشد اما تنظیمات کلی به همین شکل خواهد بود.

پروفایل‌های پیش‌فرض کمی شما را محدود می‌کنند اما استفاده از آن‌ها نسبت به حالت دستی خطر کمتری دارد.

5- اورکلاک کردن سی پی یو به صورت خودکار

پس از اینکه وارد بایوس شدید تب اورکلاک را پیدا کنید. در مادربرد ما این تب با اسم “OC Tweaker” مشخص شده است. پس از ورود شما چند انتخاب مختلف خواهید داشت.

ساده‌ترین روش برای اورکلاک کردن سی پی یو این است که اجازه دهید خیلی از کارها را خود مادربرد انجام دهد. خیلی از تولیدکننده‌ها پروفایل‌های پیش‌فرضی برای اورکلاک دارند که بسته به سی پی یو نصبت شده از 4 گیگاهرتز تا 4.8 گیگاهرتز متغیر هستند. اگر مادربرد را به گونه‌ای تنظیم کنید که یکی از این پروفایل‌ها را اجرا کند، خود مادربرد سی پی یو را به این فرکانس می‌رساند و نیازی نیست شما کار خاصی انجام دهید.

این کار در صورتی که بخواهید فقط کمی فرکانس سی پی یو را افزایش دهید (برای مثال آن را از 3.5 گیگاهرتز به 4 گیگاهرتز برسانید) راه حل خوبی است اما در صورتی که بخواهید حتی از 4.8 گیگاهرتز هم فراتر بروید، نمی‌توانید با پروسه خودکار این کار را انجام دهید.

علاوه بر این درصورتی که از پردازنده‌های AMD سری Ryzen یا Threadripper استفاده می‌کنید، می‌توانید به راحتی و با استفاده از نرم‌افزار Ryzen Master این کار را انجام دهید.

 

6- تغییر اندازه Multiplier

کاربران حرفه‌ای‌تر معمولا اورکلاک کردن سی پی یو به صورت دستی را جامع‌تر و بهتر از حالت خودکار می‌دانند. به زبان ساده شما ضریب پردازنده یا همان Multiplier را تغییر می‌دهید تا تمام هسته‌ها به همان هدفی که مدنظر شما است برسند.

این عدد در تست ما 35 می‌باشد

سپس Multiplier با فرکانس BCLK (Base Clock) هسته‌ها (معمولا 100) کار می‌کند تا به فرکانس نهایی برسد. در این آموزش ما می‌خواهیم فرکانس سی پی یو را از 3.5 گیگاهرتز به 4 گیگاهرتز برسانیم.

 همیشه قبل از اورکلاک کردن سی پی یو تست فشار را انجام دهید

7- تست تحت بیشترین فشار

پس از اینکه Multiplier را از 35 به چهل تغییر دادید، تنظیمات را ذخیره کنید و از بایوس خارج شوید. سپس وارد ویندوز شوید و نرم‌افزار Core Temp را دوباره اجرا کنید تا بتوانید درجه حرارت سی پی یو را ببینید. سپس Prime95 را اجرا کنید و از منوی Options گزینه Torture Test و در نهایت Blend Test را انتخاب نمائید تا عملکرد پردازنده را تحت فشار شدید مشاهده کنید.

اگر سی پی یو حداقل برای 5 دقیقه پایدار بود، می‌توانیم میزان Multiplier را بیشتر کنیم تا به فرکانس بیشتری برسیم.

8- پیدا کردن محدودیت

در این مرحله شما باید Multiplier را کم کم افزایش دهید و هر بار پروسه‌ی تست فشار را تکرار نمائید تا به صفحه آبی برسید و یا متوجه شوید دمای پردازنده بیش از اندازه زیاد شده است.

معمولا قبل از اینکه به محدودیت دما برسید، صفحه آبی را مشاهده خواهید کرد.

9- افزایش ولتاژ

برای رفع مشکل صفحه آبی باید ولتاژ Vcore را تغییر دهید. به بایوس برگردید و CPU Vcore Voltage Mode را پیدا کنید و مقدار آن را به Fixed تغییر دهید. می‌توانید با کمی تحقیق میزان ولتاژ Vcore مناسب را برای سیستم خودتان پیدا کنید.

تا زمانی که بتوانید به صورت کاملا موفق بوت کنید، تست فشار را انجام دهید و به میزان پایداری موردنظر خودتان برسید، باید هربار این ولتاژ را به میزان 0.01 ولت افزایش دهید. پس از اینکه کمی در اورکلاک کردن حرفه‌‎ای‌تر شدید، می‌توانید هربار ولتاژ Vcore را به میزان 0.05 ولت و یا حتی 0.1 ولت نیز افزایش دهید این موضوع بیشتر به نحوه پاسخ سی‌پی‌یو به مقادیر مختلف ولتاژ بستگی دارد.

درنهایت به نقطه‌ای می‌رسید که هرچقدر ولتاژ را افزایش دهید، نمی‌توانید به فرکانس بیشتری برسید. در این نقطه باید فرکانس را هربار به میزان 0.1 گیگاهرتز کاهش دهید و ولتاژ Vcore را هم به آخرین نقطه‌ی پایدار برگردانید.