حافظه SSD چیست و چه تفاوتی با هارد دیسک یا حافظه HDD دارد؟

خرید یک سیستم با کانفیگ بالا که قطعاً نیازمند پرداخت هزینه زیادی هم هست، یکی از راهکارهایی هست که برای داشتن یک کامپیوتر پرسرعت می‌توانیم به آن اشاره کنیم. با ارتقا اجزای مختلف کامپیوتر از جمله رم، کارت گرافیک، در برخی موارد پردازنده و حافظه می‌توان با هزینه‌ای بسیار کمتر، سیستمی قدرتمند جمع کرد. شرط اصلی ارتقای اجزا، سازگاری آن با سایر مشخصات کامپیوتر است. در این بخش قصد داریم به بررسی اینکه حافظه SSD چیست و چه تفاوتی با هارد دیسک یا حافظه HDD دارد بپردازیم.

حافظه SSD یا HDD؟

حافظه‌ها از اجزای اساسی کامپیوترها محسوب می‌شوند. با ورود حافظه SSD به بازار تجهیزات ذخیره سازی داده‌ها، تحولی عظیم در این زمینه به‌وجود آمد. اگر در چند سال گذشته لپ‌تاپی خریده باشید، به احتمال زیاد از حافظه SSD پشتیبانی می‌کنند.

البته تصمیم‌گیری در این مورد که از میان هارد دیسک‌های HDD یا حافظه‌های SSD کدام نوع حافظه را برای سیستم خود تهیه کنید، به بودجه‌ای که دارید بستگی دارد. با این که قیمت حافظه‌های SSD در حال کاهش است، در مقایسه با هزینه هر گیگابایت حافظه HDD همچنان گران است.

به این معنی که قیمت هر گیگابایت هارد HDD به مراتب کمتر از SSD است. با این حال اگر سرعت بارگذاری سیستم عامل و عملکرد سیستم برایتان مهم است، بهترین گزینه برای شما، انتخاب حافظه SSD خواهد بود. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی حافظه SSD، حافظه HDD، مزایا و تفاوت‌های آن‌ها بپردازیم.

حافظه SSD چیست؟

حافظه SSD به معنای درایو حالت جامد مخفف عبارت Solid State Drive است. اگر به دنبال خرید حافظه برای لپ تاپ یا کامپیوتر خود باشید قطعاً در مورد حافظه های SSD شنیده‌اید. اما واقعاً حافظه SSD چیست؟

حافظه SSD را می‌توان همچون یک حافظه‌ فلش بزرگ و پیچیده در نظر گرفت؛ همچون حافظه های فلش هیچ قطعه متحرکی در در اس اس دی وجود ندارد.

در هارد SSD اطلاعات به جای ذخیره شدن در دیسک‌های سخت متحرک در ریزتراشه‌ها یا میکروچیپ ذخیره می‌شوند؛ در حالی که در حافظه‌های HDD داده‌ها به کمک یک بازوی مکانیکی بر روی دیسک نوشته و یا خوانده می‌شوند. همین مسئله باعث می‌شود سرعت حافظه SSD بسیار بیشتر از حافظه HDD باشد.

یک حافظه SSD معمولی در واقع یک حافظه فلش مبتنی بر NAND است. مانند درایوهای دیسک سخت (HDD) حافظه فلش NAND نوعی حافظه ثابت یا غیرفرار است. این مهمترین ویژگی یک حافظه رایانه است. داده‌هایی که در حافظه های SSD ذخیره می‌شوند می‌توانند تا 200 سال بدون تغییر باقی بمانند. 

در حافظه SSD به جای استفاده از بازوی مکانیکی، از یک پردازنده داخلی به نام کنترل کننده (Controller) استفاده می‌شود و با انجام چند پروسه، خواندن و نوشتن داده ها را انجام می دهد. کنترل کننده عامل مهمی در سرعت حافظه‌های SSD است.

Controller مشخص می‌کند که داده‌ها چطور ذخیره، بازیابی یا حذف شوند. این دقیقاً همان عاملی است که یک حافظه SSD خوب را از یک SSD عالی متمایز می‌کند. به عنوان مثال می‌توان به کنترل کننده SandForce SATA 3.0 اشاره کرد که سرعت خواندن و نوشتن داده‌ها در آن 550 مگابایت بر ثانیه است.

حافظه HDD چیست؟

حافظه HDD به معنی درایو دیسک سخت یا درایو هارد دیسک مخفف عبارت Dard Disk Drive است. حافظه HDD یک وسیله ذخیره اطلاعات است که از حافظه‌های مغناطیسی برای ذخیره اطلاعات دیجیتالی استفاده می‌کند. این نوع حافظه از دیسک‌های گردان مغناطیسی تشکیل شده که به سرعت می‌چرخند.

عمل خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی این دیسک‌ها را هد مغناطیسی که به یک بازو متصل بوده و روی دیسک شناور است، بر عهده دارد. ذخیره سازی داده‌ها در این نوع حافظه به صورت تصادفی انجام می‌شود؛ به این معنی که هر بلوک داده می‌تواند در هر جای دیسک ذخیره شود و لزومی ندارد که داده‌ها با ترتیب مشخصی ذخیره شوند.

HDD نوعی حافظه غیر فرّار (ثابت) یا non-volatile است؛ به نحوی که با قطع منبع تغذیه اطلاعات آن از بین نخواهد رفت (بر عکس حافظه رم که فرّار است و با قطع برق، داده‌های آن از بین می‌رود).

سرعت حرکت دیسک‌های HDD معمولاً 5400 یا 7200 دور بر دقیقه (RPM) است اما در برخی هارد دیسک‌های پیشرفته این سرعت تا 15000 دور بر دقیقه هم می‌رسد.

قیمت حافظه SSD و HDD

مهم ترین مزیت HDD این است که می‌تواند مقدار زیادی از اطلاعات را به شکلی ارزان ذخیره کند. این روزها حافظه‌های مورد استفاده در کامپیوترها حدود 1 ترابایت است؛ البته این ظرفیت در حال افزایش است.

به صورت میانگین اگر قیمت حافظه HDD با ظرفیت 1 ترابایت را حدود 1.200.000 تومان در نظر بگیرید، قیمت حدودی چنین حجم از حافظه برای یک حافظه SSD حدود 5 میلیون تومان خواهد بود. بنابراین قیمت یک حافظه SSD با ظرفیت 1 ترابایت بیش از 4 برابر یک حافظه HDD با همین ظرفیت است. اگر به حافظه زیادی نیاز دارید و قصد ندارید هزینه زیادی برای آن صرف کنید، راهی جز انتخاب HDD نخواهید داشت.

مقایسه حافظه SSD و HDD

در جدول بالا مقایسه ی درایو SSD و هارد HDD را در مورد 11 ویژگی انجام دادیم که در 7 مورد SSD و در 2 مورد HDD بهترین عملکرد را داشتند؛ در یک ویژگی نیز این دو نوع حافظه با هم مشابه بودند. 

کدام نوع حافظه برای ما مناسب تر است؟

حافظه HDD برای شما مناسب تر است اگر:

• به حجم زیادی ار حافظه نیاز دارید (بیش از 4 ترابایت)
• نمی‌خواهید پول زیادی برای ارتقا حافظه پرداخت کنید.
• سرعت و عملکرد کامپیوتر برای شما اهمیتی ندارد یا سیستم کنونی شما سرعت خوبی دارد.

حافظه SSD برای شما مناسب تر است اگر:

• به حجم حافظه‌های بیشتر از 1 ترابایت نیاز مبرمی ندارید. (در این خصوص می‌توانید از طریق مطالعه یک راهنمای خرید هارد اکسترنال، هارد موردنیاز خود را انتخاب و خریداری کنید.)
• پرداخت هزینه حافظه SSD برای شما زیاد نیست.
• سرعت سیستم و عملکرد آن برای شما اهمیت دارد.

هر روز تعداد بیشتری از افراد به سراغ حافظه های ذخیره سازی SSD می‌روند. شرکت های فعال در زمینه حافظه‌ها هم به شدت در حال توسعه SSD هستند، ظرفیت و سرعت این حافظه‌ها به مرور بیشتر می‌شود. از طرفی هاردهای HDD همچنان گزینه‌های محبوبی هستند و کاربران بسیاری از این نوع حافظه در سیستم خود استفاده می‌کنند.

بسته به نوع نیاز و کارایی سیستم، هر دو نوع حافظه مشتریان خود را دارند. در پاسخ به این سوال که کدام نوع حافظه برای شما مناسب‌تر است، باید بگوییم که به نیاز شما، هزینه‌ای که در نظر دارید و همینطور هدف شما از کاری که قرار است انجام دهید بستگی دارد.