آیا می‌توان دو رم مختلف را با هم ترکیب کرد؟

ارتقا رم یکی از آسون‌ترین و کم هزینه‌ترین (به نسبت بقیه البته!!!) روش‌ها برای بالا بردن کارایی سیستمه. ولی همون‌طور که می‌دونید، هرکاری چالش‌های خودش رو داره. با اینکه ارتقا و نصب رم کار به نسبت راحتیه، ولی انتخاب رمی که بیشترین سازگاری رو با سیستم شما داره ممکنه کمی گیج کننده باشه.
پس اگر به فکر ارتقا سیستمتون هستین و نمی‌دونین چه رمی با مادربرد شما سازگارتره یا دنبال نصب دو رم در کامپیوتر هستین و می‌خواین این 2 رم رو باهم ترکیب کنین، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

عوامل موثر در نصب دو رم مختلف در کامپیوتر

وقتی که دو یا چند رم مختلف رو با همدیگه ترکیب می‌کنین، ممکنه با ارورهای متعددی رو‌به‌رو بشین و براتون این سوال پیش بیاد که: علت مچ نشدن رم کامپیوتر چیه ؟

به‌طور کلی ممکنه عوامل مختلفی در ترکیب رم‌های مختلف موثر باشه، این عوامل شامل موارد زیر میشه:

• نسل رم (Generatiom) : این ویژگی نشون‌دهنده‌ی ورژن یا نسخه چیپ‌های موجود در رم هست. هرچی نسل رم بالاتر باشه از ولتاژ، فرکانس (سرعت) و تایمینگ یا تاخیر (CL) بهتری برخورداره.
• تایمینگ یا تاخیر رم (CAS Latency): به‌معنی تاخیر در دسترسی به اطلاعات رمه. اگر بخوام دقیق‌تر توضیح بدم CAS Latency یا CL تعداد کلاک سایکل‌هایی هست که رم برای انجام یک فرآیند (خواندن و یا نوشتن) نیاز داره. طبیعتاً این مقدار هرچقدر کمتر باشه بهتره!
• ظرفیت رم: خب رسیدیم به قابل درک‌ترین ویژگی، ظرفیت. همون‌طور که می‌دونید ظرفیت، همون حجم حافظه‌ی رمه که معمولاً با واحد گیگابایت اندازه‌گیری میشه.
• فرکانس رم: فرکانس رم برابر با حداکثر دستورهایی هست که رم در هر ثانیه میتونه مدیریت کنه و واحدش مگاهرتزه. فرکانس رم برخلاف CL هرچی بیشتر باشه بهتره.
• ولتاژ رم: همون مقدار نیروی مصرف شده توسط ماژول رمه.
• برند رم: فکر نکنم نیاز به توضیح باشه! از بهترین برندهای رم میشه به: کورسیر (Corsair)، جی اسکیل (G.Skill)، کروشیال (Crucial) و… اشاره کرد.

در ادامه هرکدوم از این عوامل رو با هم دیگه بررسی می‌کنیم.

نسل رم : آیا رم DDR3 به مادربرد DDR4 می‌خورد ؟

آیا نصب رم DDR2 روی مادربرد DDR3 ممکنه ؟ میشه رم DDR2 رو به DDR3 تبدیل کرد؟ و… .

این سوالات یکی از رایج‌ترین سوالاتیه که از ما پرسیده میشه و جواب همشون یه چیزه: نه (یه نه قاطعانه!!!) حتی امتحانش هم نکنین. البته نمی‌تونین امتحانش کنین چون نسل‌های مختلف رم برای متصل شدن به مادربرد به اسلات‌های خاص خودشون نیاز دارن و فقط به مادربرد‌های هم نسل‌شون متصل میشن (تصویر شماره 2).

تایمینگ یا تاخیر رم : CL مختلف چه تاثیری در نصب دو رم در کامپیوتر داره ؟

احتمالا قبلا روی که رم جدیدی گرفته بودین، یکسری عدد (مثلاً:  CL16-18-18-38 یا CL14-14-14-34) که روی بسته بندی یا خود ماژول هک شده بودن توجه شما رو به خودش جلب کرده. این سری اعداد که بعد از CL قرار می‌گیرن، نشان دهنده میزان تاخیر ماژول رم شما هستن. همون‌طور که بالاتر گفتم تایمینگ یا تاخیر رم (CAS Latency) که به CL هم معروفه به‌معنی تعداد کلاک سایکل‌هایی هست که بین ارسال دستور خواندن، توسط کنترلر رم، به رم و در دسترس قرار گرفتن اطلاعات انجام میشه.

وقتی که یک ماژول رم جدید تهیه می‌کنین، باید به این نکته توجه کنین: با اینکه نصب دو رم با تایمینگ‌های متفاوت در کامپیوتر قابل انجامه، ولی سیستم شما رم قوی‌تر رو (تاخیر کمتر = قوی‌تر) آندرکلاک می‌کنه تا با رم ضعیف‌تر برابر بشه! اگر سیستم به‌صورت خودکار این کار رو نکرد لازمه که کمی با تنضیمات بایوس سیستمتون دست و پنجه نرم کنین.

فرکانس رم : آیا فرکانس در ترکیب دو رم مهمه ؟

خب رسیدیم به بحث فرکانس رم. اتفاقی که در نصب دو رم با تایمینگ‌های متفاوت در کامپیوتر افتاد، اینجا هم میوفته. یعنی اگر 2 تا رم داشته باشین که یکیشون فرکانسش 1333 مگاهرتز و اون یکی فرکانسش 1600 مگاهرتز باشه، با نصب این دو رم در کامپیوترتون، سیستم رم قوی‌تر رو (فرکانس بیشتر = قوی‌تر) آندر‌کلاک می‌کنه تا با رم ضعیف‌تر برابر بشه! باز هم احتمال داره مجبور بشید با تنضیمات بایوس سیستمتون دست و پنجه نرم کنین.

البته به اینکه مادربردتون از چه فرکانسی پشتیبانی می‌کنه هم دقت کنین. اگر مادربرد نهایتاً از فرکانس 1333 مگاهرتز پشتیبانی کنه و فرکانس رمی که می‌خرید 1600 مگاهرتز باشه، متاسفانه باز هم رم‌ آندرکلاک میشه.

ولتاژ رم : آیا ولتاژ‌متفاوت در ترکیب دو رم تاثیر گذاره ؟

آره، درست حدس زدین. با ترکیب دو رم با ولتاژهای متفاوت، همون اتفاقی میفته که در ترکیب ‌رم‌هایی با فرکانس یا CL متفاوت افتاد. سیستم به‌صورت خودکار هر دو رم رو با ولتاژ رمی که به ولتاژ بالاتر نیاز داره راه میندازه. این موضوع میتونه در کارایی سیستمتون تداخل ایجاد کنه.

ظرفیت رم : آیا استفاده از دو رم با حجم متفاوت ممکنه ؟

باور غلطی که وجود داره اینه که: «نمیشه رم‌هایی با حجم‌های متفاوت رو باهم ترکیب کرد.»ولی نصب دو رم در کامپیوتر که حجم‌های متفاوتی دارن مشکل خاصی برای شما به وجود نمیاره!

ممکنه الان نگران این باشین که با این کار دیگه نمی‌تونین از قابلیت رم دو کاناله استفاده کنید. اگر از طرفدارهای اینتل هستین باید بگم جای نگرانی نیست. به لطف قابلیت Flex Mode، سیستم شما میتونه از رم‌هایی که ظرفیت یکسانی ندارن هم، به‌صورت دو کاناله استفاده کنه. بذارین بیشتر توضیح بدم: فرض کنین به دنبال استفاده از سه رم در کامپیوتر خودتون هستین، یک رم 8 گیگ دارین، یک رم 4 گیگ و یک رم 2 گیگ. برای استفاده از حالت دو کاناله، رم‌ 8 گیگ رو در اسلات 1 میذارین، رم 4 گیگ رو در اسلات 3 و رم 2 گیگ رو در اسلات 2 گیگ. الان سیستم شما 14 گیگ رم داره که 8 گیگش (رم 4 گیگ و 4 گیگ از رم 8 گیگ) در حالت دو کانله استفاده میشه و 6 گیگش (رم 2 گیگ و 4 گیگ دیگه‌ی رم 8 گیگ) در حالت تک کاناله.

برند رم : برند متفاوت چقدر در نصب دو رم در کامپیوتر تاثیر گذاره ؟

تا الان فهمیدیم نصب دو رم در کامپیوتر که نسل‌های متفاوتی دارن ممکن نیست و استفاده از رم‌هایی که فرکانس، CL و ولتاژ یکسانی ندارن هم بهینه نیست. حالا وقتشه که بریم سراغ برند.

در مورد برند باید بگم که اگر نسل، فرکانس، CL و ولتاژ دو ماژول رم یکسان بود، معمولاً تفاوت برند اون‌ها اهمیت زیادی نداره (معمولاً!).

چند نکته‌ی مهم :

• ترکیب دو رم کار غیرممکنی نیست ولی ریسک‌های خودش رو داره، اگر آدم خوش‌شانسی هستین که فبها!
• اگر به دنبال استفاده از چند رم مختلف در سیستم خودتون هستین باید بگم که شانس موفقیت شما خیلی کمه. وقتی از چندتا رم متفاوت استفاده می‌کنین، فشار بیشتری روی کنترلر رم وارد میشه و امکان بروز خطا و عدم لود شدن سیستم خیلی بیشتر میشه!
• قابلیت تطبیق‌پذیری رم‌های DDR4 از نسل‌های قدیمی‌تر به مراتب بیشتره.
• به‌طور کلی، اگر به دنبال ترکیب رم هستین، باید بدونین که Intel راحت‌تر با این قضیه کنار میاد تا AMD.

نحوه انتخاب رم‌‌ سازگار برای نصب دو رم در کامپیوتر

خب تا اینجای کار فهمیدیم که چه عواملی در ترکیب دو رم مهمه. حالا بریم ببینیم که چجوری مشخصات سیستم خودمون رو بفهمیم تا بتونیم بهترین رم رو پیدا کنیم!

برای شروع کلیدهای ترکیبی «ویندوز + R» رو فشار بدین تا بخش Run باز بشه (تصویر شماره 8).

بعدش توی کادر این بخش تایپ کنید CMD و اینتر رو بزنید تا وارد محیط command prompt بشید (تصویر شماره 9).

کد زیر رو در CMD وارد کنید و دکمه‌‌ی اینتر رو فشار بدید.

با این کار، پارت نامبر رم‌هایی که روی سیستمتون رو به‌دست میارین (تصویر شماره 10). حالا کافیه این پارت نامبر رو در گوگل سرچ کنین تا ویژگی‌های ماژول رم روی سیستمتون رو مشاهده کنین. بر اساس چیزهایی که تا اینجای کار متوجه شدین، بهترین رم رو برای سیستم خودتون پیدا کنین (برای راحتی بیشتر در پیدا کردن ویژگی‌های ماژول رم‌، در کنار پارت نامبر، از عبارت‌های «datasheet» یا «Specs» هم استفاده کنین).

راه دیگه‌ای هم هست، کافیه پارت نامبر رم خودتون رو در بخش نظرات برای ما کامنت کنین تا در اولین فرصت بهترین مدل‌های رم سازگار با دستگاهتون رو بهتون بگیم.

حرف آخر

خب حالا که به پایان این مقاله رسیدیم وقتشه که به دوتا سوال مهم پاسخ بدیم:

1. آیا میشه دو رم مختلف رو با هم ترکیب کرد؟ بله، ولی بهتره که قبل از خرید رم جدید حسابی تحقیق کنید و از اشخاصی که در این زمینه تجربه دارن کمک بگیرید.
2. ترکیب دو رم مختلف رو توصیه می‌کنید؟ نه، نصب دو رم مختلف در کامپیوتر حتی با رعایت تمام نکاتی که در طول این مقاله بهتون گفتم، باز هم بدون ریسک نیست و نمیشه از نتیجه‌ی نهایی اون مطمئن شد. بهتره که تا جای ممکن از رم‌های کاملاً یکسان برای ارتقا سیستمتون استفاده کنید.

در نهایت امیدواریم که با خوندن این مقاله اطلاعات لازم رو به‌دست آورده باشین و تونسته باشین سیستم خودتون رو با موفقیت ارتقا بدین. ممنون که تا اینجای کار با ما همراه بودین، اگر نقد نظر یا پیشنهادی دارید، خوشحال میشیم که در بخش نظرات اون رو با ما با اشتراک بذارید.

سوالات متداول: